Strona:Czesław Czyński - Nauka Volapüka w 12-stu lekcjach.pdf/13

Ta strona została przepisana.


§. 47. Z każdego liczebnika możemy za dodaniem zgłoski el rzeczownik urobić np. balel pierwszy, kilel trzeci itd. Przez dodanie „ön“ urobiony czasownik np.
telön podwajać
folön poczwórnie działać itd.
§. 48. Oznaczenie czasu odbywa się albo za pomocą glok albo düp np. ósma godzina, jöl glok albo düp jölid, także düp jöl. Pół godziny mówi się düp lafik, kwadrans foldil düpa. 3½ düp kilid e lafik. 6¾ düp mölid e foldis kil. Większa oznaczona część czasu wyprzedza mniejszą i dlatego też musimy zachować następujący porządek: Rok, miesiąc, dzień, godzina, minuta i se­kunda. Yel rok, mul miesiąc, del dzień, düp godzina, minut mi­nuta, sekun sekunda np.
§. 49. Wiedeń 20 listopada 1883 — będzie, Vin, balmil jöltum jölsekil novul telsid, albo Vin. 1883 novul 20id.

Lekcja II.
Czasownik (Verbum)[1]

§. 50. Z każdego rzeczownika można urobić czasownik w for­mie bezokolicznej (Infinitivus) za dodaniem zgłoski ön np. löf miłość, löfön miłować, stim cześć, stimön czcić, klöd wiara klödön wierzyć, balibel balwierz, balibelön golić, itd. Osoby w czasach tworzą się przez dodanie odpowiedniego zaimka osobistego do źródłosłowu czasownika. — Pod „źródłosłowem“ rozumiemy każde słowo, które pozostaje po odjęciu od formy bezokolicznej zgłoski końcowej ön np. od dunön źródłosłów jest dun, czyn, od labön źródłosłów lab, miano.
§. 51. Tworzenie czasów w formie czynnej w trybie oznajmującym.
Czas teraźniejszy (Prasens) urabia się gdy do źródłosłowu dodaje się końcówki zaimków osobistych np.

löfob ja kocham löfobs my kochamy
löfol ty kochasz löfols wy kochacie
  1. Ponieważ łaciny używamy w szkołach, stosując ją do czasów, dlatego podaję nazwy łacińskie.