Strona:Dante Alighieri - Boska komedja (tłum. Porębowicz).djvu/519

Ta strona została uwierzytelniona.
52 
Pod nim święcili tryumf dwaj młodzieńce:

Scypion i Pompej; on miasto[1] na stoku
Pod którym wzrosłeś, wydał gorzkiej męce.

55 
A potem blizko szczęśliwego roku[2],

Gdy świat miał zakwiść w niebieską pogodę,
Po woli Rzymu Cezar niósł go w toku.

58 
Od Varu po Ren[3] jak wiódł orły młode,

Wiadomo Sônie, Sekwanie, Izarze
I rzekom, kędy Rodan czerpie wodę.

61 
Co po Rawennie, co po Rubikonie[4]

Działał, przybrało tak wysokie loty,
Że tego piórem ni słowem nie zgonię.

64 
To do Hiszpanii powiódł rzymskie roty,

To na Durazzo i Farsalę runął,
Aż z bólu jęknął Nil pełen spiekoty[5].

67 
Antandros[6], Simois zwiedził, skąd wyfrunął

Pisklęciem; z grobu Hektora na zgubę
Ptolomeusza dalej się posunął;

70 
Stamtąd piorunem uderzył na Jubę

I znowu nagle nad Zachodem krąży,
Kędy usłyszał Pompejańską tubę[7].

73 
Nad tem co zdziałał następny chorąży[8],

Brutus z Kassjuszem z żalu w piekle wyje,
W smętek Modena z Perugią[9] się grąży,

76 
A Kleopatra łzami lica myje

Uciekająca przed jego legiony
I śmierć biorąca od okropnej źmije.

79 
Z nimże poleciał aż na brzeg czerwony[10]:

Wtedy świat zaznał takiej spokojności,
Że Janusowy chram[11] został zamkniony.


  1. miasto, tj. Fiesole, leżące powyżej Florencji. Rzymianie zburzyli je za to, że udzieliło schronienia Katylinie.
  2. blizko szczęśliwego roku, tj. niedługo przed narodzeniem Chrystusa Cezar poprowadził orła rzymskiego przeciw Gallom.
  3. Od Varu po Ren, tj. w Galii transalpińskiej. Poeta określa teren wojen galickich Cezara.
  4. Rubikon, rzeczka między Rimini a Rawenną, granica Galii cisalpińskiej.
  5. W. 64—6. Hiszpania, Durazzo, Farsala, teatr wojen pompejańskich. Klęska Pompejusza odbiła się nad Nilem, gdzie został zamordowany.
  6. Antandros, miasto Frygii mniejszej; Simois, rzeczka niedaleko Troi. Cezar zwiedził je w pogoni za Pompejuszem.
  7. W. 70—72. Po zwycięstwie nad Jubą, królem maurytańskim, Cezar rzucił się znowu ku Hiszpanii, gdzie zakończył wojnę pokonaniem synów Pompejusza.
  8. następny chorąży, — Oktawian Augustus, który pobił Brutusa i Kassjusza, zabójców Cezara i unicestwiając ich dzieło, założył cesarstwo, ideał polityczny Dantego.
  9. Modena z Perugią. Pod Modeną Oktawian pobił Marka Aureliusza, w Perugii obległ i pojmał jego brata, poczem miasto splondrował.
  10. na brzeg czerwony, tj. nad Morze czerwone.
  11. Janusowy chram. Świątynię Janusa w Rzymie zamykano na czas pokoju.