jéj cząstkę przystępną powietrzu zrobi, i tém działaniem ożywi. Na torfiatą ziemię, niegaszone zaraz przyorane wapno, inny wprawdzie, ale niemniéj korzystny wpływ wywiera, bo przeistacza wszystkie roślinne, jeszcze nieprzegniłe części; a to przeistoczenie obraca je w humus. Rola taka, którą gospodarze zwykle kwaśną, zimną, nazywają, przez działanie wapna niegaszonego w rzeczy saméj tak jak gdyby ogrzaną zostanie. Wreszcie jeżeli roślinna ziemia w tęgiéj glinie się znajduje, glina ta niedopuszcza do niéj powietrza, i dla tego nieskutkuje na rodzajność; i tutaj wapno podwójny skutek czyni: glinę kruszy i roślinne części przeistacza.
Wapno, powiedzieć można, jest kordiałem ożywiającym rolę; nie żywi ono wprawdzie, tak jak humus, roślin, ale nadaje roli własność przyjęcia, zatrzymania części rodzajnych i karmienia niemi roślin.
Przy wystawieniu własności wapna, starałem się w poprzedzającym §fie i to wyjaśnić, w jakim ono stopniu do rodzajności naszéj roli się przyczynia. Niechcę jednakże przeto za-
