zwierzęcych, gdyż i one tym a nie innym sposobem się przeistaczają i do utworu humusu służą.
Przeistaczanie się roślinnych części nie jest zawsze jednostajném i pod różnym wpływem się odbywa, dla tego i humus może być różnéj dobroci. Części roślinne w położeniach od wód zabezpieczonych, przy działaniu czystego powietrza i przez styczność części wapiennych, gnijąc i przeistaczając się, formują humus. Te same zaś rośliny w miejscach niskich, w wodzie kwasami nasyconéj, nie zgniją nigdy, a tém mniéj się przeistoczą; złykowacieją tylko i zamiast humusu utworzą torf.
Humus nadaje roli ciemny kolor, ale niekażda ziemia, która jest czarna, jest żyzna, bo i od rudy żelaznéj, jak wiadomo, ziemia ciemnieje.
Stojące wody, mające komunikacyą z budynkami gospodarczemi, z których wszystkie nieczystości ściekają, gdzie bydło i konie poją, gdzie przytém jeszcze i rośliny gniją,
