ukończonéj dziennéj robocie się uskutecznia. Każdy dozorca podaje, wiele zaprzęgu i ludzi do jakiéj roboty i w którym oddziale pola użył i ile jéj ukończył. Z téj księgi właściciel każdego czasu przekonać się może, ile produkcya w każdym oddziale pracy kosztowała.
Znajome mi są gospodarstwa, w których każdy oddział pola swoją ma rachunkowość oddzielną; w tej zapisują, ile wynosi uprawa jego na pieniądze obrachowana, wiele zasiew, wiele sprzęt i omłot, późniéj wiele ziarno i słoma warta, a zatém ile czystego dochodu.
Rozumieć taką rachunkowość każdy gospodarz powinien, pomnożyć ona może wyobrażenie jego o ogóle gospodarstwa, ale prowadzenie jéj zawsze zajmuje dużo drogiego czasu, lub pomnaża piśmiennych urzędników, którzy na wsi, przeto że się ludziom pracującym próżniakami być wydają, są niedobrym przykładem. Z resztą taka rachunkowość nie doprowadzi do ścisłego obrachowania. Może ona jednak być bardzo pożyteczną dla uczących się gospodarstwa.
