Jak młodną ojce w następcach dorodnych,
I siebie godnych.
Zbytki spodlone gnuśnieją wyrodki,
Wy idźcie kędy zapał sławy słodki,
Szlachetna praca i miłe tam blizny,
Gdy dla ojczyzny.
A choćby i śmierć przyszła oznaczona;
Przyjmując wówczas do swojego łona,
Powtarzać będzie w odgłosach bez końca,
To mój obrońca!
Rodem był z miasta Mityleny, i wymyślił rodzaj rytmu, który dotąd imie jego nosi. Kwintylian o nim daje świadectwo, iż wspaniałością wyrazów zbliża się do Homera : In eloquendo brevis et magnificus et diligens, plerumque Homero similis. L. 10 C. 1.
Kwitnął za czasów Daryusza Histaspa króla Persów, ojczyzną jego była wyspa Ceos. Znaczną część wieku strawił na dworze króla Syrakuzy, i tam życia dokonał. Największa wytworność jego wydaje się w rytmach żałośnych i tkliwych, które elegijami zowią; tych ułomki zebrał i podał do druku Fulvius Ursinus. Satyra jego przeciw niewiastom zbyt ostra, sprawiedliwą na siebie ściągnęła naganę.
Fedr czyni wzmiankę, iż gdy mając chwalić zwyciężcę w igrzyskach, mało co o nim wspomniawszy, Kastora i Polluxa uwielbiał, a zwyciężca ów do bóztwa po nagrodę go odesłał, jednak na bankiet do siebie zaprosił; wśród uczty od tych bogów został wywołany, a tymczasem stołowa izba gdy się zapadła, gospodarz i biesiadnicy śmierć, lub kalectwo ponieśli.
« Nic nie jest stałego na świecie, ale ta prawda obija-
« jąc się o uszy, do serc nie wchodzi. Na wzór dzieci
« ubiegamy się za fraszką nadziei. Jeszczeby ten błąd
« znośnym był w młodości, ale gdy zgrzybiałość nim się
« łudzi, rzecz godna politowania. O! tysiąckroć szaleni,
« którzy się nad krótkością życia nie zastanawiając, idą
« na łup żądzy swoich. Wy, co mnie słuchacie, wiedźcie
« o tem, iż celem człowieka jest umysł, a tego nieśmier-
« telność.
W niewolniczym stanie urodzony, usługiwał w igrzyskach publicznych. Zostało po nim poema Herakliados, ale nie doszło do naszych czasów; następujący rytm po części ocalał.
« Dary święte nieba, zli użyciele tracimy. Złe losy
« składa na bogi nędzarz, a sam je sobie przysparza.
« Gnębi go zazdrość, gdy widzi szczęśliwych, a ci gardzą
« upośledzonemi, i śmią się równać z niebiany. Ściga
« je tymczasem Ate, zemsty bogów sprawczyna, i czyni
« przyjemną Jowiszowi ofiarę.
Żył w czasie 126 Olimpiady, pisał rytmy o mądrości, z nich pozostały przestrogi, które wychowanicy swojej dawał.
« Nic nad twój stan pożądańszego być nie może.
« Czystość przymila wdzięki, ale gdy czas już przygo-
« towanych ślubów zbliża się, słuchaj coć powiem. Spuść
« się na wybór rodziców : jeśli roztropny, będziesz
« szczęśliwa; jeśli zle padnie, znoś cierpliwie, co los
« nadarzył. Bądź posłuszna woli męża, słodź przyjem-
« nością troski jego; małżonka albowiem radą i pocie-
« chą mężową być powinna. Dóm twoim obrębem, co za
« nim, do męża należy. Nie bądź chciwą wiedzieć cze-
« goć nie powierza, na zapytanie daj skromną odpo-
« wiedź : nie wymawiaj mu wręcz zdrożności jego, zo-
« staw czasowi i twojej cierpliwości poprawę. Uczuje on
« nakoniec, co w tobie zyskał, a szacunek nagrodzi cier-
« pliwość twoję. O kochana wychowanico moja! pom-
« nij na to, iż piękność ustać musi, a cnota im dłużej
« trwa, tym żywszych wdzięków nabiera. »
Urodzony w Halikarnasie, krewnym był Herodota, najsławniejszego z dziejopisów greckich. Żył w czasie siedemdziesiątej ósmej Olimpiady; zginęły inne rytmy jego, pozostał ułomek przeciw niewstrzemięźliwości takowy :
« Wino które skromność podaje, darem jest nieba:
« które niewstrzemięźliwość nalewa, trucizną rodzaju
« ludzkiego.
Rodem był z wyspy Paros ten najzjadliwszy z rymotworców, i przeto czytanie dzieł jego zakazane było w Sparcie; godną siebie, bo gwałtowną śmiercią szarpacz cudzej sławy życie zakończył.
W rodzaju Satyry przodkował innym, ale w stylu, nie w rzeczy naśladowanym być powinien, według zdania Horacyusza, który o sobie mówi, iż on pierwszy w języku łacińskim, na wzór Archilocha pisać odważył się, naśladując jednak nie rzecz, ale sposób wyrazów.
Parios ego primus jambos
Ostendi Latio numeros, animosque secutus
Archilochi, non res.
Rodem był z Cyreny, i razem z Filetą, sławnym także rymotworcą, byli na dworze Ptolemeusza Filadelfa króla Egiptu. Jemu była powierzona straż sławnej Alexandryjskiej biblioteki. Że w rytmie elegiackim innych celował, przyznaje mu Kwintylian w rozdziale pierwszym xięgi dziesiątej mówiąc : Cujus, (Elegiæ), princeps habetur Callimachus, a dopiero po nim kładzie Filetę : Secundus, confessione plurimorum, Philetas occupavit.
