Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 1 Mowy.djvu/127

Ta strona została przepisana.

okrętu, nagiego wyrzucił. Jak gdybyś nie wiedział że go Cecylia[1], córka Balearyka, siostra Neposa, najdostojniejsza niewiasta, karmi i przyodziewa; która mając tak sławnego ojca, tak dostojnych stryjów, tak znamienitego brata, aczkolwiek kobieta, cnotę potrafiła dodać im tyle blasku, ile czci z ich godności dostąpiła.
LI. Albo że jest gorliwie broniony, toć się zdaje bardzo zuchwałym postępkiem? Wierzaj mi, gdyby ci wszyscy, którzy ojca jego gościnnie u siebie przyjmowali, łaskę mu okazywali, przybyć mu na pomoc chcieli, i szczerze bronić go ośmielili się, miałby dość wielu obrońców. Gdyby zaś bacząc na wielkość bezprawia i na to, że najistotniejsza część dobra pospolitego w wytoczonym mu procesie na sztych jest narażona, wszyscy ująć się za niego chcieli, tobyście zaiste na tem miejscu ostać się nie mogli. Ale on teraz tak jest broniony, że przeciwnicy nie powinni mieć powodu do narzekania, ani sądzić że są przemocą pognębieni.

Co w domu jest do załatwienia, to Cecylia załatwia: staranie o tem co do Forum i sądu należy, Messala[2], jak widzicie, sędziowie, na siebie wziął, i gdyby miał lata po temu i czuł się na siłach, samby za Sex. Roscyuszem mówił. Że zaś wiek i skromność będąca tego wieku ozdobę są mu na przeszkodzie, mnie tę sprawę poruczył, wiedząc że gwoli jemu gorliwie i sumiennie bronić jej będę: sam ustawiczną starannością, roztropnością, znaczeniem, pilnością dokazał, że życie Sex. Roscyusza z rąk dóbr nabywców wydarte, na wyrok sędziów zdane zostało. Otóż ta szlachta, sędziowie, za którą większa część obywateli do oręża się wzięła, i dla tego walczyła, żeby szlachta swoje obywatelskie prawa odzyskała i tak postępowała,

  1. Niektórzy komentatorowie rozumiejąc że tu znowu mowa o żonie Sylli, która, jak sam Cycero w rozdziale 10 powiedział, była córką Metella Neposa, wyrzucają wyrazy: Balearici i sorore, jako obcą rękę de textu wtrącone, a zachowuję tylko: filia Nepotis. Drudzy utrzymują że tu Cycero nie mówi o żonie Sylli, ale o jej ciotce, siostrze Neposa, a córce Kw. Cecyliusza Metella, nazwanego Balearicus za zdobycie wysp Balearskich, który był konsulem roku Rzymu 631, przed Chr. 123, a w parę lat potem cenzorem, i dla tego powyższe wyrazy zatrzymują. Ponieważ niewiadomo czy ta ciotka żyła jeszcze wtenczas, wątpliwość o której z nich Cycero mówi, pozostać musi nierozwiązaną.
  2. M. Waleriusz Messala nie miał wtenczas jak lat dwadzieścia trzy. Został konsulem loku Rzymu 693, przed Chr. 61, to jest we dwa lata po konsulacie Cycerona, a w dziewiętnaście po procesie Roscyusza.