Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 1 Mowy.djvu/224

Ta strona została przepisana.

bywszy na to samo miejsce, dowiedzieć się o tem, co w pamięci ludzi i w xięgach jest zapisane? że Latona po długiem błąkaniu się i długiej ucieczce, brzemienna i już blizka zlężenia (bo jej już czas nadchodził), schroniła się do Delos i tam Apollina i Dianę powiła, mniemanie ludu, dla którego wyspa ta tym bóztwom jest poświęcona. To religijne mniemanie tak jest i było zawsze poważane, że sami nawet Persowie, kiedy całej Grecyi, jej bogom i ludziom wojnę wypowiedzieli, i w tysiąc okrętów do Delos przybyli, naruszyć lub dotknąć się niczego nie śmieli. Tę świątynię ważyłeś się złupić, ty najgorszy i najszaleńszy człowieku? Jakaż to namiętność była lak silną, że wygasiła bojaźń takiej świętości? Jeśliś o tem wtenczas nie pomyślał, nie przychodziż ci teraz nawet na myśl, że żadnej niemasz tak wielkiej kary, któraby ci za twe zbrodnie już oddawna nie należała?

XIX. Potem do Azyi[1] przybył. Miałżebym wyliczać dane mu tu obiady, wieczerze, konie, podarunki? Nie, nie będę o powszednie grzechy spierał się z Werresem. Z Chio, równie jak z Erytry i Halikarnasu[2] najpiękniejsze posągi gwałtem zabrał. W Tenedos (pomijam wydarte tu pieniądze) Tenesa[3], którego Tenedowie za boga czczą i za założyciela tego miasta mają, od którego imienia Tenedus się nazywa, tego samego mówię Tenesa, bardzo pięknie zrobionego, któregoście kiedyś na placu zgromadzeń widzieli, porwał z wielkim żalem mieszkańców. A owo złupienie zbrojną ręką bardzo starożytnej i sławnej świątyni Junony w Samos, jakże boleśnem dla Samianów było! jak przykre dla całej Azyi! jak głośne w całym świecie! Jestże kto z was, któryby o niem nie słyszał? O to złupienie gdy posłowie z Samos do K. Nerona[4] do Azyi przybyli, odebrali

  1. Ta prowincja pod panowaniem Rzymian obejmowała obie Myzye, Lydią, Etolią, Jonią, Karyą, Dorydę, i obie Frygie, większą i mniejszą, wyjąwszy tę część Frygii większej, gdzie były miasta Laodycea, Apamea, Filomeum, Symnada, którą w czasie wojny z Mitrydatem przyłączono do Cylicyi wraz z Pizydią i Lykaonią.
  2. Pierwsze miasto w Jonii, drugie w Karyi.
  3. Obacz co o nim mówi Diodor, V, 50.
  4. K. Klaudiusz Tyberiusz Nero, dziad cesarza Tyberiusza, rządził Azyą 80 roku przed Chr. Dał taką odpowiedź Samianom, dla tego że pretor nie mógł sądzić kwestora drugiego pretora. Ale choćby tego prawa, czy zakazu nie było, wielkorządcy te same zdzierstwa po większej części w swych pro-