ludowi twoje postępowanie, kiedy z prowincyi ludu Rzymskiego tyle sobie wziąłeś, ile ludowi Rzymskiemu udzieliłeś? Jeżeli okażę że dwa razy więcej dla siebie zboża zabrałeś, niż ludowi Rzymskiemu posłałeś, zobaczymyż twego obrońcę kiwającego głowę na ten punkt oskarżenia, poglądającego z upodobaniem w sobie na lud i słuchaczów[1]? Słyszeliście już wprzód o tem, sędziowie, ale może nic mieliście o tem innej pewności prócz powziętej z pogłoski i powszechnej rozmowy. Poznajcież teraz że Werres wydarł niezliczone summy pod imieniem podatku w zbożu, i zarazem bezczelność tego człowieka, który śmiał powtarzać że ze wszystkich przeciw sobie zarzutów oczyści się jedną tylko w dziesięcinach przewyżką.
XX. Słyszeliśmy już dawno o tem, sędziowie, i niemasz pewnie pomiędzy wami żadnego, któryby często nie słyszał, że dzierżawcy dziesięcin byli jego spólnikami. Owoż zdaniem mojem nic fałszywszego nad to ci nie powiedzieli, którzy źle o nim trzymają. Bo za spólników tych tylko uważać trzeba, którzy się czem dzielą; a ja utrzymuję że wszystek majątek, cały dobytek rolników stał się jego własnością, że Aproniusz i niewolnicy Wenery, którzy za jego pretury przedziergnęli się szczególniejszem sposobem w dzierżawców publicznych, i inni dzierżawcy dziesięcin, w tem zdzierstwie i obłowię byli tylko jego sługami. Jak tego dowiedziesz? — Jakom dowiódł że z ugody o owe kolumny miał także swą obrywkę, a przez to, jak sądzę, najwięcej, że przepisał niesłychane i niegodziwe prawo. Komu przyszło kiedy na myśl, odmieniać wszystkie prawa i zwyczaje z wystawieniem się na naganę, bez nadziei zysku? Dalej postępuję: puszczałeś w dzierżawę na mocy niegodziwego prawa, żeby tym większą summę osiągnąć. Dla czego po przedaniu i przysądzeniu dziesięcin, kiedy już do summ nic przybyć nie mogło, ale wiele do twego zysku, znagła i stosownie do okoliczności nowe rodziły się edykta? bo żeby stawić się u sądu tam, gdzie dzierżawca dziesięcin zechce, żeby rolnik przed zawarciem układu nie z klepiska wynieść nie mógł, żeby przed pierwszym sextilis dostawił, to wszystko, powiadam, dopiero po wydzierżawieniu dziesięcin w trzecim roku postanowiłeś. Co gdybyś dla dobra Rzeczypospolitej czynił, byłyby te edykta przy wydzierżawieniu ogłoszone; lecz żeś dla swego pożytku czynił, starałeś się chęcią zysku i okolicznościami ostrze-
- ↑ Przymawia Hortensiuszowi, który mówiąc publicznie robił wiele giestów głową i rękami, za co go komedyantem zwano. Aulus Gellius, I, 5.
