Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 1 Mowy.djvu/366

Wystąpił problem z korektą tej strony.

nosi miesięczny podarunek ludowi Rzymskiemu[1]! I ty utrzymujesz żeś wysoko wydzierżawił dziesięciny, ponieważ tyle w dodatku dzierżawcy dać kazałeś! Gdybyś wtedy sumiennie ilość podniósł, woleliby, gdyś puszczał w dzierżawę, dołożyć 10,000 medimnów, niżeli potem 600,000 sestercyów[2]. Łup to podobno niemały: posłuchajcież teraz co następuje, i dobrze uważajcie, żebyście tym mniej się dziwili, że Sycylianie koniecznością zmuszeni, u swych opiekunów, u konsulów, u senatu, u praw, u sądów pomocy błagali.

XXXI. Żeby Aproniusz daną sobie pszenicę w dobrym znalazł gatunku, nakazuje Werres Agyrinensom dać mu od każdego medimna po trzy sestercye. Go to? Po nałożeniu i wyciśnieniu takiej ilości zboża pod imieniem dodatku, mająż być jeszcze pieniądze wydarte, żeby zboże było przyjęte? Mógłże nie tylko Aproniusz, ale ktokolwiek, choćby miało być wojsku dostawione, znaleźć w złym gatunku zboże Sycylijskie, zwłaszcza że mu wolno było, gdyby chciał, kazać sobie z klepiska odmierzyć? Tak ogromna ilość zboża została za rozkazem twoim wymuszona i dana. Nie dosyć na tem: pieniądze prócz tego są nakazane i wypłacone. I na tem nie dosyć: wyciśnione są jeszcze i inne pieniądze za dziesięcinę jęczmienia: rozkazujesz 30,000 sestercyów dopłacić. Tak od jednego miasta wydarto gwałtem, groźbą, rozkazem, bezprawiem pretora 33,000 medimnów pszenicy, a oprócz tego 129,000 sestercyów[3]. Jestże to komu tajno, albo, gdyby wszyscy ludzie utaić chcieli, możeż to po-

  1. Graevius dowiedział się że rozdawano wtenczas pospólstwu Rzymskiemu 55,000 medimnów na miesiąc. Jeżeli ta liczba jest prawdziwa, zmniejszył ją Cycero prawie o połowę, żeby wystawić ogrom ciężaru nałożonego przez Werresa na jedno miasto dla nasycenia chciwości swego poufalca. — Można ztąd miarkować o ogromnej ilości zboża, jaką wtenczas wydawała Sycylia, kiedy Werres mógł nałożyć na jedno niewielkie miasto, i to tylko na podarunek dla swego poufalca 10,000 korcy pszenicy.
  2. 600,000 sestercyów wypada prawie za 33,000 medimnów pszenicy. Ponieważ medium zawierał w sobie 6 modiów, a modius pszenicy wart był 3 sestercye, wypadało za 33,000 medimnów pszenicy 594,000 sestercyów, to jest 6,000 sestercyów mniej od podanej przez Cycerona summy.
  3. To jest powyższych 30,000, i po 3 sestercye od każdego z 33,000 medimnów pszenicy, jako oplata za przyjęcie znalezionej w dobrym gatunku, co razem czyni 129,000 sestercyów. W niektórych edycyach zamiast tej summy jest mylna summa 60,000.