Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 1 Mowy.djvu/372

Wystąpił problem z korektą tej strony.

mu z twoich towarzyszów w podarunku dał, zysku w zbożu jak z gruntów w środku kraju leżących wymagałeś. Ci co przez tyle lat przed twoją preturą zwykli byli okupywać swe pólka od morskich rozbójników, tobie także nałożoną daniną opłacić się musieli.
XXXVIII. A od mieszkańców Tissy, małego i ubogiego miasteczka, ale bardzo pracowitych i gospodarnych rolników, nie wydartoż pod imieniem dodatku więcej zboża, niżeli im się urodziło? Posłałeś do nich, jako poborcę dziesięciny, Diognotusa niewolnika Wenery, nowy rodzaj dzierżawcy publicznych dochodów. Dla czegożby za przykładem Werresa i w Rzymie także nasi niewolnicy do dzierżawy publicznych dochodów przystępować nie mieli? W drugim roku Tissensi są zmuszeni do dania pomimowolnie dodatku 21,000 sestercyów. W trzecim roku musieli dodać Diognotusowi, niewolnikowi Wenery, 3,000 medimnów pszenicy. Ten Diognotus, który z publicznych dochodów taki zysk ciągnie, nie ma nawet zastępcy[1] i żadnego zgoła majątku. Wątpcież teraz, jeżeli możecie, czy ten niewolnik Wenery i sługa Werresa tyle zboża dla siebie, czy dla niego wycisnął. Możecie się o tem przekonać z publicznego świadectwa Tissensów. Publiczne świadectwo Tissensów. Nie jeslże rzeczą widoczną, sędziowie, że sam pretor jest dzierżawcą dziesięcin, kiedy jego słudzy zboża od miastżądają, pieniądze nakazują, i daleko więcej w zysku odnoszą, niżeli te miasta ludowi Rzymskiemu pod imieniem dziesięciny dać są obowiązane?Taka była, Werresie, sprawiedliwość twych rządów, tak dobrze umiałeś godność pretora utrzymać, żeś niewolników Wenery panami Sycylianów stanowił. Taki wybór, taka różnica stanów była za twojej pretury, że rolnicy za niewolników, niewolnicy za dzierżawców dochodów publicznych liczeni byli.

XXXIX. Dopieroż nieszczęśliwi Amestratyni, nie musieliż i oni także, po nałożeniu tak ogromnej dziesięciny, że im nic nie pozostało, pieniędzy oprócz tego wyliczyć? Przysądzono M. Cesiuszowi w przytomności deputatów Amestratyńskich: zaraz deputat Herakliusz przymuszon jest do wyliczenia 22,000 sestercyów. Jak to nazwać? Co za zdzierstwo? co za przemoc? co za obdarcie sprzymierzeńców? Gdyby Herakliusz miał upoważnienie od swej rady gminnej do wzięcia dzierżawy, toby ją wziął: jeżeli nie miał, jak mógł sam od siebie pieniądze liczyć? Oświadcza że wyliczył Cesiuszowi. Posłu-

  1. Obacz notę 50 do drugiej mowy przeciw Werresowi, I, 36.