LIII. Czegóż więcej chcecie? Myślicie że L. Metellus, ten sam który wielu świadków przeciw Werresowi władzę i rozkazem odstraszył, nieobecny, o jego nieuczciwości, zuchwalstwie, przestępstwach złoży świadectwo? Ja nie myślę. «Ale on, jego następca, mógł najlepiej stan rzeczy rozpoznać.» Tak jest, ale przyjaźń jest mu przeszkodę. «Ale powinien nas uwiadomić o stanie prowincyi.» Powinien, ale nic go nie zmusza. Czy kto wygląda świadectwa L. Metella przeciw Werresowi? nikt. Czy kto żąda? nie zdaje mi się. Ale co, jeżeli świadectwem i listem L. Metella dowiodę że com opowiedział jest prawda? Co powiecie? że Metellus nieprawdę napisał? lub że chciał zaszkodzić przyjacielowi? lub że pretor nie zna nieszczęśliwego stanu prowincyi? Odczytaj list L. Metella do Kn. Pompejusza i M. Krassa, konsulów, do M. Mummiusza, pretora, do Rzymskich kwestorów. List L. Metella. «Dziesięciny zboża wydzierżawiłem podług prawa Hieroniuszowego. «Pisząc że wydzierżawił podług prawa Hieroniuszowego, pisze tem samem że wydzierżawił jak wszyscy inni prócz Werresa, że wydarte przez Werresa Sycylianom dobrodziejstwa przodków naszych, ich prawo krajowe, warunki przymierza, przyjaźni, społeczeństwa napowrót przywrócił. Mówi jak wysoko dziesięciny każdego okręgu wydzierżawił. Odczytaj resztę listu. «Dokładałem największego starania, żeby dziesięciny jak najwyżej wydzierżawić.» Czemuś ich, Metellu, wysoko nie wydzierżawił? «Ponieważ grunta opuszczone, pola puste, prowincją nędzną i zubożoną zastałem. a Jak znaleziono ludzi, którzy zasieli co zasiano? Odczytaj list. List. Powiada że pisał, że ustnie ubezpieczył, że użył swej powagi. Metellus ledwie rolnikom zakładników nie dał, że w niczem Werresowi podobnym nie będzie. W czem powiada dokładał największego starania? Czytaj. «Żeby pozostali rolnicy jak najwięcej wysieli.» Jacy pozostali? Po jakiej wojnie? po jakiem spustoszeniu? Co to była za klęska, co to była za długa i zgubna wojna, która za twojej pretury w Sycylii panowała, że twój następca musiał pozostałych rolników zgromadzić i zachęcić?
LIV. Kiedy Sycylia za wojen Kartagińskich spustoszona była, i kiedy później za naszej i ojców naszych pamięci dwa razy wielkie kupy zbiegłych niewolników po niej grasowały[1], rolnicy jednak
- ↑ Pierwszy raz pod Eunusem od roku 135 do 128, drugi raz pod Atenionem od roku 104 do 101 przed Chr.
