Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 1 Mowy.djvu/400

Wystąpił problem z korektą tej strony.

który z urodzenia jest twoim synem, z nawyknienia uczniem, ze skłonności tobie podobnym? Rad jednak będę, jeżeli wyjdzie na dobrego i dzielnego człowieka: nie troszczę się o nieprzyjaźń, jeśli mi kiedy w nieprzyjaźni z nim znaleźć się przyjdzie; bo jeżeli we wszystkiem nienaganny i sobie samemu podobny będę, co mi jego nieprzyjaźń zaszkodzić może? Jeżeli zaś w czem Werresowi podobnym się stanę, nie zejdzie mi na nieprzyjaciołach, jak Werresowi nie zeszło: bo Rzeczpospolita, sędziowie, po zaprowadzeniu surowych sądów, tak powinna być i będzie urządzona, żeby nieprzyjaciela winnemu nie zabrakło, i żeby nieprzyjaciel winnemu zaszkodzić nie mógł. Niemasz tedy żadnej przyczyny, dla którejbym nie chciał żeby wybrnęli z kału ojcowskich wad i zdrożności; a choć to mu trudno, może nie będzie niepodobna rzeczy, zwłaszcza jeżeli dodani mu przez przyjaciół stróże pilne oko na niego mieć będę, ponieważ ojciec tak jest nietroskliwy i niedbały. Ale dalej odstąpiłem od listu Timarchidesa, niżelim sobie zamierzył. Powiedziałem że po odczytaniu tego listu zamknę rozdział oskarżenia o dziesięciny, z którego mogliście się przekonać, że w przeciągu trzech lat niezliczona ilość zboża od potrzeb Rzeczypospolitej odwrócona i rolnikom wydarta została.
LXX. Następuje teraz z kolei, sędziowie, rzecz o kupnem zbożu, o ogromnej i bezczelnej kradzieży; o czem mając wam w krótkości do przełożeni kilka pewnych i ważnych odkryć, proszę was o u ważne posłuchanie.

Miał sobie Werres polecone kupno zboża w Sycylii na mocy uchwały senatu i prawa zbożowego Terencyusza i Kassiusza[1]. Dwa były rodzaje kupnego zboża: jeden pochodzącego z drugiej dziesięciny, drugi z rozłożonego w równym stosunku na gminy. Zboża drugiej dziesięciny tyle kupowano, ile wynosiła pierwsza dziesięcina: zboże nakazane dostawiały gminy w ilości 800,000 rnodiów. Cena modiusa postanowiona była za zboże drugiej dziesięciny trzy sestercye, za nakazane cztery. Każdego tedy roku przeznaczono Werresowi na zboże nakazane summę 3,200,000 sestercyów, którą miał wypłacić rolnikom: na zboże drugiej dziesięciny około dziewięciu milionów[2]. Tak tedy we trzech latach na kupno tego zboża w Sycylii

  1. M. Terencyusz Warro Lukullus i M. Aureliusz Kotla, konsulowie roku 73 przed Chi.
  2. Więc druga dziesięcina wynosiła 3,000,000 modiów, czyli 156,250 korcy,