przykryćby mogła. Ale nie znajdziesz pomiędzy tymi ludźmi prawie nam spółczesnymi ani jednego, któryby dał przykład podobnego oszacowania. Dokąd tedy, albo do jakich przykładów chcesz mię zaprowadzić? Od onyeh mężów, którzy piastowali urzędy w Rzeczypospolitej, kiedy i najlepsze obyczaje panowały, i opinia publiczna miała znaczenie, i sądy surowe były, od nich chcesz mię wprowadzić w świat dzisiejszy pełen samowolności i swawoli ludzkiej? i od takich, na których lud Rzymski dać jakiś przykład kary mniema być rzeczą potrzebną, zasięgasz przykładów obrony? Ale i dzisiejszych obyczajów nie unikam, bylebyśmy wzięli takie z nich przykłady, jakie lud Rzymski pochwala, a nie takie, jakie potępia. Nie potrzebuję się oglądać, ani po za obrębem tego zgromadzenia szukać, kiedy masz za sędziów najpierwszych mężów Rzeczypospolitej, P. Seiwiliusza i Kw. Katula[1], którzy taką maję powagę, takie dzieła dokonali, że ich liczę w rzędzie onych sławnych mężów starożytności, o których wprzód namieniłem. Szukamy przykładów, a nie z dawnych czasów. Każdy z nich miał dowództwo nad wojskiem. Zapytaj ich, Hortensiuszu, ponieważ świeże przykłady tak ci się podobają, co czynili. Owoż Kw. Katulus wziął zboże na swój użytek, pieniędzy nie wymagał. P. Serwiliusz przez pięć lat był na czele wojska, i mógł na tym stopniu zebrać ogromne pieniądze; ale on miał za prawidło, że mu nic czynić niewolno, czego między czynami ojca i dziada, Kw. Metella, nie ,widział. K. Werres ma się obrać i powiedzieć, że co pożyteczne, to godziwe? i bronić się przykładem drugich, popełniwszy co nikt jedno najgorsi ludzie popełniać zwykli?
XCI. «Ale tak często działo się w Sycylii.» Dla czegożby taki los miał Sycylią spotkać? dla czegożby ta prowincya, która dla dawności swych związków z Rzymem, dla wierności, dla blizkiego sąsiedztwa, najlepszego prawa używać powinna, pod gwałtem i uciskiem zostawać miała? Ale co do tej samej Sycylii, nie będę szukał dalekich przykładów: znajduję przykład w tem zgromadzeniu sądowem. Odwołuję się do ciebie, K. Marcellu. Sprawowałeś jako prokonsul
- ↑ P. Serwiliusz Vatia Isauricus, konsul roku 79 przed Chr., o którym obacz druga mowę przeciw Werresowi, I, 21, tudzież pierwszą mowę o prawie rolnem przeciw Rullowi, 2. — Kw. Katulus, syn poprzedniego, konsul roku 78. Obacz o nim pierwszą mowę przeciw Werresowi, 15.
