Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 1 Mowy.djvu/510

Wystąpił problem z korektą tej strony.

ci, którzy to widzieli i słyszeli? żeś miał próżny statek do Italii przyprowadzić? że przybywszy do Rzymu trudnić się będziesz przewozem towarów? Tego się nikt także domyślać nie mógł, że masz w Italii dobra nad brzegiem morza, i dla wywozu płodów statek sobie ładowny sporządzasz. Byłoż ci przyjemnie popaść na ludzkie języki, tak iż publicznie mówiono, że sobie ten statek sposobisz dla przewiezienia na nim swych łupów z Sycylii, i sprowadzenia potem zostawionych tam kradzieży?
Wszystko to jednak odpuszczę ci i daruję, jeżeli dowiedziesz żeś ten statek za swoje pieniądze zbudował. Ale czyż jeszcze nie pojmujesz, najszaleńszy z ludzi, że twoi chwalcy, Mamertyni, odjęli ci w pierwszej części procesu ten środek obrony? zeznał bowiem Hejus, najprzedniejszy ich miasta obywatel, głowa poselstwa dla pochwalenia ciebie przysłanego, że ten statek zbudowali ci kosztem publicznym Mamertyńscy robotnicy, i że jego budowy radca Mamertyński w imieniu miasta doglądał. Pozostaje mówić o budulcu: dostawę jego nakazałeś Reginom, jak sami imieniem miasta zeznali, lubo i sam temu zaprzeczyć nie możesz, ponieważ Mamertyni budulca nie mają.

XIX. Jeżeli i materyał statku i robotnicy byli na twój rozkaz, nie zaś za twoje pieniądze, gdzież się tedy to ukrywa, czembyś mógł dowieść, żeś z własnego wydał majątku? «Ale Mamertyni nie mają nic w swoich xięgach rachunkowych.» Widzę naprzód że może nic ze swej kassy nie wydali: wszak i Kapitol, jak się za przodków naszych stało, mógł być bezpłatnie zbudowany i dźwignięty przez robotników i rzemieślników z rozkazu rządu zebranych[1]. Potem i to także odkryłem, co okażę gdy świadków wywiodę, że znaczne summy Werresowi wypłacone zapisano pod imieniem wydatków na zmyślone roboty, których nawet nie zaczęto. Zresztą dziwić się temu bynajmniej nie potrzeba, że Mamertyni nie wymienili w swoich xięgach swego największego dobroczyńcy, którego poznali większym swoim, niż ludu Rzymskiego przyjacielem. Lecz jeżeli to jest dowodem, że Mamertyni nie dali ci pieniędzy, ponieważ nic nie zapisali, to i to że nie możesz nic pokazać na piśmie za ileś kupił, lub ileś robotnikom zapłacił, może służyć za dowód, żeś ten statek darmo dostał.

  1. Świadczy o tem Liwiusz, I, 55.