wioseł, ale statek ładowny pretorowi podarowany: on był zapłaty, za którą naszę władzę, dostarczenie pomocy, prawo, zwyczaj, obowiązek przymierza im ustąpiłeś. Poznaliście jak posiłek z jednego miasta stracony dla Rzeczypospolitej i Werresowi przedany został: poznajcie teraz nowy sposób łupieztwa przez niego pierwszego wymyślony.
XXIV. Wszelki nakład na flotę, w zbożu, żołdzie i innych rzeczach, zwykło było każde miasto dawać dowódzcy swego okrętu. Ten nie śmiał w niczem przekroczyć, żeby nie ściągnąć na siebie skargi majtków, zdawać musiał rachunek swym spółobywatelom, i w tem wszystkiem nie tylko trud podejmował, ale był odpowiedzialnym. Taki, mówię, zwyczaj zawżdy się zachowywał nie tylko w Sycylii, ale i we wszystkich prowincyach, nawet u sprzymierzeńców i Latynów[1], co do żołdu i wydatków, kiedyśmy mieli zwyczaj używać ich pomocy. Pierwszy Werres od założenia państwa nakazał miastom wszystkie te pieniądze sobie wyliczyć, ażeby niemi rozporządzał mianowany przez niego dowódzca. Kto może wątpić dla czegoś pierwszy odmienił dawny zwyczaj przez wszystkich zachowywany, zaniechał taką dogodność szafunku pieniędzy przez innych, i przyjął na siebie taki trud z odpowiedzialnością, taki kłopot wraz z podejrzeniem? Poznajcie ile innych zysków sobie obmyślił z jednej marynarki: brał pieniądze od miast, a uwalniał od dawania majtków , odprawiał majtków do domu za pewną, oznaczoną summę; cały żołd odprawionych do szkatuły chował; pozostałym nie płacił co im należało. O tem wszystkiem przekonajcie się ze świadectw miast. Odczytaj świadectwa miast.
XXV. Co to za człowiek! Co za bezwstyd, co za śmiałość, sędziowie, nakładać na miasta summy pieniężne za pewną liczbę żołnierzy, stanowić oznaczoną cenę, sześćset sestercyów, za odpuszczenie majtka do domu! Kio te zapłacił, dostawał uwolnienie na całe lato, a Werres chował do szkatuły co mu się z żołdu i żywności takiego majtka oberwało, przez co podwójnie zyskiwał na każdym odprawionym majtku. I to popełniał ten szalony człowiek wśród takich napadów morskich rozbójników, w takiem niebezpieczeń-
- ↑ Przed wojną socyalną Latynowie, równie jak inne sprzymierzone ludy Italii, byli obowiązani utrzymywać swym kosztem tyle wojska i statków, ile w przymierzu postanowiono. Po tej wojnie przestali być sprzymierzeńcami, stali się obywatelami, i już na nich ten ciężar nie ciężył.
