Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 1 Mowy.djvu/572

Ta strona została przepisana.

był posłuszny, ani przeciw K. Fimbryi, ani przeciw K. Memmiuszowi nie uwierzono[1]. Nie chcieli sędziowie zostawić nieprzyjaźni otwartej drogi, kędyby każdy mógł swem świadectwem uprzątnąć znienawidzoną osobę. Komu nie jest znana skromność, niepospolita wymowa, wielka powaga L. Krassa? Nie mógł wszelako ten człowiek, którego każde słowo miało wagę świadectwa, zjednać pochwały swemu świadectwu wyrzeczonemu z niechęci przeciw M. Marcellowi[2].
Była, była zaiste szczególniejsza i bozka mądrość w owych sędziach, którzy tak co do obwinionego, jako też co do oskarżyciela i świadka, mieli się za zdolnych do osądzenia co zmyślonem, co przez przypadek i okoliczności czasu zrządzonem, co przez przekupstwo skażonem, co nadzieją lub bojaźnią przekształcone, co z jakiej namiętności lub nieprzyjaźni pochodzącem być mogło. Czego wszystkiego jeżeli sędzia nie weźmie pod ścisłą uwagę, nie obejmie myślą i pojęciem, jeżeli uważać będzie cokolwiek z miejsca swego świadkowie powiedzą, jak gdyby przez jaką wyrocznią wyrzeczone było; wtedy zaiste dosyć na tem, jak się wyżej rzekło, jeżeli sędzia na ten urząd wysadzony, głuchym nie będzie: niemasz wtedy powodu żądania do sądzenia spraw męża, jak go mam nazwać? mądrego i w wielu rzeczach biegłego.

XI. Owi Rzymscy rycerze, których i my jeszcze zaznaliśmy[3], którzy niedawno w sprawach publicznych i najważniejszych procesach słynęli, tyle mieli odwagi, tyle mocy duszy, że świadectwu M. Skaura nie uwierzyli: a wy boicie się nie uwierzyć świadectwu

  1. Jeden i drugi był oskarżony o zdzierstwo. Valerius Maximus, ibidem. K. Flawiusz Fimbrya był konsulem wraz z Mariuszem roku 104 przed Chr. Mówi o nim jako o znakomitym mówcy Cycero de Oratore, II, 22; Brutus, 24, 44; o Memmiuszu jako o miernym, de Oratore, II, 59; Brutus, 36, 70. Jestto ten sam Memmiusz, który ubiegając się roku 100 przed Chr. o konsulat z Glaucyą, z rozkazu trybuna Saturnina na wyborach konsularnych zamordowany został. Obacz wstęp do mowy za Rabiriuszem.
  2. Oskarżony był M. Marcellus roku 93 przed Chr. Cycero mówi o nim z ironią w pierwszej mowie przeciw Katylinie, 8.
  3. Kiedy Skaurus składał świadectwo przeciw Fimbryi i Memmiuszowi, sprawowali jeszcze władzę sądowniczą Rzymscy rycerze, którą im dyktator Sylla odjął.