XXXV. Wiem, sędziowie, że, łubom wiele uwag tyczących się togo prawa pominął, dalej jednak od przedmiotu odstąpiłem, niżeli wymagała natura sprawy, w której wyrok wydać macie. Alom to uczynił, nie dla tego iżbym mniemał abyście takie środki obrony za potrzebne uważali, lecz żeby wszystkich przekonać, że nikomu prawo obywatelskie odjęte nie było, i odjęte być nie może. Chciałem zwrócić na to uwago nie tylko tych, których Sylla chciał ukrzywdzić, ale wszystkich nowych i dawnych obywateli[1]: nie można przywieść żadnej przyczyny, dla której, gdyby prawo obywatelstwa jakiemu nowemu obywatelowi odjęte być mogło, to samo wszystkich patrycyuszów, wszystkich najdawniejszych obywatelów spotkać nic miało. Ze to do tej sprawy nie należy, ztąd naprzód poznać .można, że o tem sadzić nie macie, a potem że sam Sylla lak napisał swe prawo o obywatelstwie, że prawa alienacyi i dziedziczenia tych ludzi nic pozbawił. Stanowi aby byli na tem samem prawie, na jakiem są mieszkańcy miasta Ariminum[2]; a kto nie wie że ci należeli do ośmnastu osad, i mogli po obywatelach Rzymskich dziedziczyć? Gdyby obywatelstwo na mocy prawa Sylli A. Cecynie odjęte być mogło, wszyscy dobrzy ludzie szukaliby sposobu, jakimby tak zacnemu, tak skromnemu, tak światłemu, tak uczciwemu, takie zachowanie u swoich mającemu człowiekowi ulżyć tej krzywdy i zachować go nam jako obywatela mogli. Ale nikomuby z nich na myśl nie przyszło, żeby teraz, kiedy nic z swych praw obywatelskich utracić nie mógł, kto się znalazł, chyba tobie, Sexcie Ebucyuszu, w głupstwie i bezczelności podobny, coby utrzymywał że mu prawo obywatelstwa odjęto. Ponieważ Cecyna, sędziowie, swego prawa nie zaniechał, ani Ebucyusza swawoli i bezczelności nie ustąpił, rozstaję się już z tą sprawą, która wszystkich obchodzi, i prawo ludu Rzymskiego sprawiedliwości i sumienności waszej poruczam.
XXXVI. Starał się zawsze Cecyna zjednać sobie waszęi wam podobnych pochwałę. W tej także sprawie nie mniej dbał o to, i nic innego nie miał na celu, jedno żeby nie mniemano że cokolwiek
- ↑ Nowi obywatele byli ci, którzy po wojnie socyalnej prawo obywatelstwa uzyskali: dawni, którzy przed tą wojną obywatelami byli.
- ↑ M. Liwiusz, trybun ludu wraz z K. Grachem, postanowił roku 122 przed Chr. prawo o zaprowadzeniu tych ośmnastu osad. Ariminum w ich liczbie nic było ale potem uzyskało tych osąd prawa i swobody.
