od was zbójcy i wysiekacze żądają, aby nie tylko ujść mogli kary, jakiej od wasza swe złoczyństwa lękać się powinni, ale iżby łupami Sex. Roscyusza przyozdobieni i wzbogaceni z tego sądu wyszli.
IV. Wiem że o tak wielkiej, tak okropnej zbrodni, ani dość silnie narzekać, ani dość swobodnie wołać nie zdołam; albowiem do dokładności talent, do siły wiek młody, do swobody stan rzeczy niniejszy stoi na przeszkodzie. Do tego jeszcze przystąpiła bojaźń, jaką mi natura i skromność moja wpoiła, jaką mię wasza godność, moc przeciwników i niebezpieczeństwo Sex. Roscyusza przejmuje. Dla tego proszę was i błagam, sędziowie, abyście uważnie i z łaskawem pobłażaniem słów moich słuchali. Polegając na waszej prawości i mądrości, większy ciężar na barki wziąłem, niżeli go udźwignąć mocnym się czuję. Jeżeli mi tego ciężaru poniekąd ulżyć zechcecie, to go z ochotą i sił natężeniem, na jakie mnie stać, dźwigać będę. Jeślibyście mnie, czego się nie spodziewam, opuścili, nie zejdzie mi jednak na odwadze, i czegom się podjął, o ile będę mógł, dopełnię; a jeślibym dopełnić nie zdołał, wolę upaść pod ciężarem obowiązku, niżeli wiarołomnie zrzucić z siebie co na mnie z ufnością włożono, lub złożyć dla braku odwagi. Ciebie także usilnie, M. Fanniuszu, proszę, iżbyś, jakimeś się wprzód w sądzeniu spraw podobnych[1] ludowi Rzymskiemu okazał, takimże teraz nam i ludowi Rzymskiemu stawić się raczył.
V. Widzisz jakie mnóstwo ludzi zgromadziło się na tę sprawę, uważasz jakie jest wszystkich oczekiwanie, jakie życzenie aby ostro i surowo osądzono. Od dawnego czasu jestto pierwszy sąd[2] usta-
- ↑ M. Fanniusz, pretor, pod którego przewodnictwem odbywał się sąd tej sprawy, był przed dziesięciu laty delegowany przez ówczesnego pretora do sądzenia zabójców.
- ↑ Przez cały ciąg wojny domowej i proskrypcyi Sylli, to jest od roku 88 do 82 przed Chr., zatamowany był bieg sprawiedliwości. Sylla zostawszy
Sami tedy senatorowie zasiadali w sądzie roku 80 przed Chr., kiedy Cycero bronił Sex. Roscyusza. Ale wkrótce, jak to zobaczymy w dalszych jego mowach, takie na nich powstały wrzaski i narzekania za niesprawiedliwe, datkiem wyjednane wyroki, że znowu musiano o rycerstwie pomyśleć. Roku 70 pretor Aureliusz Kotta spólnie z Pompejuszem, który tego roku był poraz pierwszy konsulem, przeprowadził prawo, na mocy którego rycerze i trybunowie skarbowi do sprawowania władzy sądowniczej wraz z senatem przypuszczeni zostali.
