z drugiej strony niepodobna mi o tak wielkich waszych dobrodziejstwach zamilczeć. Zachowam tedy pewne względy i miarę, wspominając o tem, com od was otrzymał; a będzieli tego potrzeba, skromnie powiem dla czegoście mnie szczególniejszym sądem waszym za godnego tej najwyższej dostojności uznali, w nadziei że i teraz tak samo o mnie trzymać będziecie, jak wprzód osądziliście.
I*o długim przeciągu czasu[1], o ile pamięć i wiek nasz sięga, mnie pierwszego człowieka bez przodków konsulem obraliście, i to wysokie stanowisko, które szlachta swemi strażami osadzone i wszelkiemi sposobami obwarowane posiadała, za mojem przewodnictwem zdobyliście i chcieliście żeby na potem zasłudze otwarte było. Nie tylkoście mnie konsulem obrali, co już samo przez się jest wielką chlubą, ale tak obraliście, jak mało kto ze szlachty, a przedemną żaden nowy człowiek w tej Rzeczypospolitej obrany nie był.
II. Bo jeżeli zechcecie sobie przypomnieć, pewnie znajdziecie że nowi ludzie, którzy bez odmowy konsulami zostali, po długich usiłowaniach i przy jakiej sprzyjającej okoliczności obrani byli, kiedy sic starali w kilka lat po prełurze, i daleko później niż im prawo i wiek dozwalały[2]; ci zaś którzy w swoim roku o tę godność ubiegali się, nie zostali bez odmowy obrani; że jestem jedyny ze wszystkich nowych ludzi, ile sobie przypomnieć możemy, który starałem się o konsulat, skoro mi wolno było, zostałem konsulem, skorom się starał: zkąd się okazuje, że nadana mi przez was godność, o którąm się starał we właściwym mi czasie, nie była pochwycona z okazyi cudzego ubiegania się, ani wyjednana długiemi prośbami, ale przez zasługę otrzymana. Jestto już bardzo chlubnie dla mnie, o ozem mało co wprzód wspomniałem, Rzymianie, żeście mnie pierwszego z nowych ludzi po wielu latach, przy pierwszym staraniu się i w na-
- ↑ Roku 94 wybrany byt konsulem po raz ostatni nowy człowiek, homo novus, to jest nieznanych przodków, czyli raczej którego przodkowie nie doszli do godności kurulnych, K. Celiusz Kaldus, a zatem przed trzydziestu laty.
- ↑ Cały ten ustęp odnosi się do Mariusza, który został po raz pierwszy konsulem z okazyi wojny z Jugurtą w siedm lat po preturze, i mając daleko więcej niż czterdzieści trzy lat przepisanych dla konsula prawem trybuna Williusza Tappula roku 180. Cycero szczęśliwszy od Mariusza, został kwestorem mając lat trzydzieści dwa, edylem trzydzieści ośm, pretorem czterdzieści jeden, konsulem czterdzieści trzy.
