przez tyle rozkosznych miejsc przechodzącą i wielki dochód przynoszącą, tudzież wiele innych dóbr, które senat dla niedostatku skarbu przedać postanowił, a konsulowie dla nieukontentowania. jakieby ta przedaż sprawiła, nie przedali. O tych może z uczucia wstydu w prawie swojem zamilczają. Ale tego bardziej strzedz się i obawiać trzeba, żeby śmiałość decemwirów nie upatrzyła tu sobie wolnego pola do sfałszowania publicznych dokumentów, zmyślenia uchwał senatu, jakich nigdy nie było, co tym łatwiej im będzie, że z liczby tyci), którzy wtenczas konsulami byli, wiciu pomarło; chylilibyście uznali za rzecz niesłuszną mieć w podejrzeniu chciwość tych ludzi, dla chciwości których cały świat zdaje się być za ciasny.
XV. Macie tedy jeden rodzaj przedaży, który, jak rozumiem, zdaje się wam ważny. Ale uważajcie co następuje, a poznacie że to jest tylko wstępem do reszty. «Jakie pola, jakie place, jakie budynki.» Co jeszcze prócz tego? wicie jeszcze: «niewolniki, bydło, złoto, srebro, kość słoniowa, suknie, sprzęty i inne rzeczy.» Co na to powiedzieć? czy Rullus obawiał się wzbudzić nienawiść, gdyby wszystko wymienił? — Nie, nie obawiał się nienawiści. — Coż tedy? — Myślał że byłoby za długo, i bał się żeby czego nie opuścił; dla tego dodał: «albo co innego;» krótkie wyrażenie, które, jak widzicie, nie dopuszcza żadnego wyjątku. Cokolwiek tedy jest za granicą Italii, co się stało publiczną ludu Rzymskiego własnością za konsulatu L. Sylli i Kw. Pompejusza, lub później, to każe decemwirom sprzedać. Powiadam, Rzymianie, że tym artykułem wszystkie ludy, narody, prowincye, królestwa, są poruczone i oddane pod władzę, sądownictwo i rozporządzenie decemwirów. Pytam naprzód, jakie jest gdzie miejsce, o któremby decemwirowie powiedzieć nie mogli, że się stało publiczną ludu Rzymskiego własnością? Kiedy kto może wydać wyrok o tem co utrzymuje, coż nie będzie mu wolim utrzymywać, kiedy mu wolno wyrok wydać? Pożytecznie im będzie powiedzieć, że Pergam, Smyrna, Tralles, Efez, Milet, Cyzyk, cała nakoniec Azya[1], ponie-
- ↑ Tak w szczególności nazywali Rzymianie dawne królestwo Pergamu, które im król Attalus III roku 133 miał testamentem zapisać. Powstał przeciw leniu zapisowi z orężem w ręku Ary słonik, potomek domu królewskiego, ale go pokonali Rzymianie, i królestwo Pergamu pod imieniem Azyi w prowincyą
— Minturny, osada nad rzeką Liris. — Herkulanum także w Kampanii, popiołami z wybuchu Wezuwiusza roku 79 po Chr. zasypane.
