Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 2 Mowy.djvu/154

Wystąpił problem z korektą tej strony.

sławnych; kiedy byli tacy ludzie, jak Kato, Filippus, Leliusz[1], których mądrość i umiarkowanie w prywatnych i publicznych, sądowych i domowych sprawach dobrzeście poznali; nic dano jednak wtenczas nikomu takiego zlecenia, żeby pozbywał dobra przynoszące dochód ludowi Rzymskiemu, żeby zebrawszy bez świadka podług swej woli ogromne pieniądze, wtenczas dopiero coby mu się podobało i od kogo chciało kupił. Powierzcie teraz, Rzymianie, to wszystko ludziom, którzy, jak się domyślacie, ten urząd decemwirów zwąchali, a zobaczycie że jedni do nasycenia chciwości, drudzy do strwonienia nigdy dosyć nie mają.

XXV. Nie mówię tu nawet o tem, co każdemu wiadomo, Rzymianie, że nie jest zwyczajem zostawionym wam od przodków kupować grunta od osób prywatnych, żeby na nich lud urzędownie osadzać, że podług wszystkich praw osadzano go na gruntach publicznych. Oczekiwałem czegoś podobnego od tego dzikiego i nieugłaskanego trybuna ludu, a to bardzo zyskowne i haniebne frymarki, kupna i przedaże za niezgadzające się z czynnością trybunów i godnością ludu Rzymskiego zawsze uważałem. Każemy, powiada, kupić grunta. Pytani naprzód, jakie grunta i gdzie? Nie chcę żeby lud wśród płonnych nadziei i ślepego oczekiwania w niepewności i zawieszeniu zostawał. Jestto grunt Albański, Setyński, Priwernacki, Fundański, Wescyński, Falerneiiski, Linterneński, Kumański, Kasiński[2]. Dobrze. Za drugą bramą Kapenacki, Faliski, Sabiński, Reatyński, Wenafrański, Alifański, Trebulański[3]. Masz, Rullu, tyle pieniędzy, że nie tylko te wszystkie grunta i im podobne kupić, ale zasypać pieniędzmi możesz. Czemu ich nie

  1. Kato Cenzor, Kw. Marcyusz Filippus, dwa razy konsul, roku 186 i 169, cenzor 164. Dwóch było Leliuszów, jeden przyjaciel starszego, drugi młodszego Scypiona Afrykańskiego.
  2. Alba Longa, albo może Alba Fucentia w kraju Ekwów. Setia i Priwernum w blizkości bagnisk Pontyńskich. Fundi koło Terracyny. U stóp góry Massikus był kraj Wescyński, może od miasta Wescia inaczej Suessa tak nazwany. Grunt Falerneński sławny u Rzymian z wybornego wina. Liternum, Kumy w Kampanii, Kasinum w kraju Wolsków w okolicy dzisiejszego Monte Cassino.
  3. Miasto Kapena w Etruryi. Grunt Faliski należał do miasta Faleryi także w Etruryi, Reate w kraju Sabinów, Wenafrum, Alifa i Trebula w kraju Samnitów.