Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 2 Mowy.djvu/18

zatrzymała. Mitrydatesa drżącego od strachu przyjął po tej ucieczce Tygranes, król Armenii, wątpiącemu o swem szczęściu dodał odwagi, strapionego pocieszył, podupadłego podźwignął^[1]. Kiedy L. Lukullus w państwo Tygranesa z wojskiem wkroczył, więcej jeszcze narodów przeciw naszym wodzom do broni się porwało: padł bowiem postrach na te ludy, których lud Rzymski zaczepiać, ani się z niemi potykać nigdy nie myślał. Inna jeszcze ciężka i gwałtowna obawa ogarnęła umysły tych barbarzyńskich narodów, że wojska nasze przyprowadzono do tych krajów dla złupienia bardzo bogatej i w osobliwszem poszanowaniu udanej świątyni^[2]. Tak tedy wiele mnogich narodów niesłychanym strachem zdjętych przeciw nam się wzruszyło. Nasze zaś wojsko, lubo zdobyło jedno miasto w królestwie Tygranesa^[3], i kilka pomyślnych bitew stoczyło, trwożyć się zbytnią odległością tych krajów i do swoich tęsknić zaczęło. Więcej już o tem nie powiem: bo taki był koniec tej wyprawy, że żołnierze nasi więcej pragnęli jak najprędzej ztamtąd powrócić, niż się dalej zapędzać^[4]. Mitrydates zaś i swojej garstce dodał odwagi, i znalazł pomoc w ludziach, którzy z jego królestwa kolo niego się zebrali, i w licznych wojskach przybyłych od wielu królów i narodów. Wiemy, jak to zazwyczaj bywa, że niedola królów łatwo do litości i niesienia im pomocy pobudza, tych mianowicie, co albo

wiem nad rwaniem takiej zdobyczy zastanowili goniący, on tymczasem przesiadłszy się na rączego konia, z rąk się ich wymknął. Appian, Mithrid. X. Plutarch. Lucullus, 25.

1. Nie chciał z razu Tygranes przypuścić przed oblicze swoje wypędzonego teścia. Dopiero kiedy Lukullus zażądał jego wydania i wojną pogroził, wezwał go do siebie i pomoc mu przyrzekł. Plutarch, ibidem, 22.
2. Była to świątynia Bellony w mieście Komana w Kappadocyi. Strabo, XII.
3. Po bitwie w której Lukullus mając tylko 12,000 piechoty i 5,000 jazdy, zniósł 200,000 piechoty i 55,000 jazdy nieprzyjacielskiej, Tygranocerta, dziś Sered, zdobyta toku 69. Appian, XI. Plutarch, ibidem, 38–43.
4. Lukullus miał zamiar wkroczyć w kraj Partów i już był w Godryenie, ale żołnierz wzbogacony łupami Tygranocerty, gdzie zabrano 8,000 talentów (64,000,000 złotych), i gdzie prócz tego dostało się każdemu żołnierzowi 800 drachm (1,066 złotych), nie chciał dalej postąpić, nawet wojsko, po które posłał do Pontu, ruszyć ztamtąd nie. chciało. Oprócz tego niemało się przyczynił do zbuntowania żołnierza P. Klodiusz, legat i szwagier Lukulla, Plutarch, ibidem, 45, 50.