Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 2 Mowy.djvu/19

Wystąpił problem z korektą tej strony.

sami są królami, albo w królestwach mieszkają, dla tego że imię królewskie dostojnem i świętem być im się zdaje. Tak tedy zwyciężony Mitrydates tyle mógł dokazać, ile. gdy był jeszcze nietknięty, życzyć sobie nie śmiał; bo gdy powrócił do swego królestwa, nie przestał na tem, co mu się nad spodziewanie zdarzyło, że stanął na ziemi, z której go wypędziliśmy, ale na świetne i zwycięzkie wojsko nasze uderzył. Pozwólcie mi tu, Rzymianie, pominąć, jak czynić zwykli poeci, którzy dzieje Rzymskie opisują[1], klęskę naszę, która była tak wielka, że wiadomość o niej nie goniec z pola bitwy, ale wieść do uszu Lukulla przyniosła[2]. Właśnie podczas tego nieszczęścia i tej ciężkiej porażki. L. Lukullus, który może zdołałby tę stratę poniekąd powetować, zmuszony waszym rozkazem, ponieważ osądziliście że należało podług dawnego zwyczaju położyć koniec jego długiemu dowództw[3], część żołnierzy, którzy lala swe wysłużyli, rozpuścił, część Glabrionowi zostawił. Wiele umyślnie pomijam: lecz już domyślić się możecie, jak ważną stała się ta wojna, w której łączą swe siły najpotężniejsi królowie, którą wzruszone narody odnawiają, nieuszczerbione przedsiębiorą, którą nowy wasz wódz po rozgromieniu dawnego wojska prowadza ma.
X. Zdaje mi się iż dosyć powiedziałem końcem okazania, dlaczego ta wojna z istoty swojej jest. konieczna, z wielkości niebezpieczna; pozostaje mi jeszcze mówić o wodzu, którego na tę wojnę wybrać i na czele tak walnego dzieła postawić macie.

Obyście, Rzymianie, tak wielu walecznych i bezinteresownych mężów mieli, iżby wam trudno było uradzić, którego przed innymi nad wojskiem w takiej wojnie przełożyć należy! Ale kiedy teraz jeden jest tylko Kn. Pompejusz, który nie tylko sławę spółczesnych, ale nawet wspominanych z dziejów ubiegłych wieków męztwem przewyższył, eo może wprawić kogo w wątpliwość o tym wyborze? Ja tak rozumiem, że w wielkim wodzu te cztery przymioty mieścić

  1. Newiusz i Enniusz, z których pierwszy opisał wierszom pierwszą wojnę Punicką, drugi roczne dzieje.
  2. Kiedy Lukullus po wzięciu miasta Aisibis ciągnął z Mezopotamii do Pontu, Mitrydates zniósł tam zostawionych naprzód Fabiusza Adryana, potem K. Tryariusza w bitwie, w której 7000 Rzymian poległo. Appian, ibidem, XI. Plutarch, ibidem, 51.
  3. Lukullus miał przez siedm lat dowództwa nad wojskiem. Velleius Paterculus, II, 33.