Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 2 Mowy.djvu/277

Wystąpił problem z korektą tej strony.

opanowawszy jego królestwo, wyrugowawszy go ze wszystkich krain nadbrzeżnych i miejsc warownych, tyle ważył życie jednego człowieka, że kiedy zwycięztwo podało w jego moc wszystko, co Mitrydates posiadał, o co się kusił, czego pożądał, nie wprzód te wojnę miał za ukończoną, aż kiedy ten król życia dokonał[1]. Tegoż to nieprzyjaciela, Katonie, za nic uważasz, z którym tyłu wodzów, przez tyle lat, w tylu bitwach wojnę toczyło? którego życie, acz nędznego tułacza, tak ceniono, że dopiero po odebranej o jego śmierci wiadomości wojnę tę za skończoną nareszcie uznano? W tej wojnie, powiadani, L. Murena dał się poznać z nieustraszonej odwagi, rzadkiej roztropności, niezmordowanej czynności; a jego w niej usługi nie mniejsze nadały mu prawo do otrzymania konsulatu. jak nasze sądowe trudy i kłopoty.

XVII. «Ale kiedy się oba o preturę starali, Serw. Sulpicyusz przed nim ogłoszony został.» Chcecież pozywać lud jak z obligu na piśmie, aby, jakie dał komu miejsce w wyborze na jaki urząd, takie mu i w innych dał? Jaka ciaśnina, jaki przesmyk zda się wam mieć taki odmęt, takie wzburzenie nurtów miotanych przeciwnemi prądami, jak nasze sejmiki zawichrzone i szumiące zgiełkiem? Przerwa jednego dnia łub jednej nocy często wszystko z gruntu wywraca; czasem lada pogłoska, jak lekki powiew wiatru, w inną stronę umysły obraca i zdania odmienia. Często nawet bez żadnej widocznej przyczyny staje się coś nad spodziewanie wszystkich, i lud się dziwi że tak się stało, jak gdyby sam tego nie sprawił. Nic zmienniejszego nad gmin, nic bardziej niedocieczonego jak chęci ludzkie, nie omylniejszego nad sejmikowe działania. Ktoby się był spodziewał żeby L. Filippus, człowiek wielkich zdolności, zasług, wziętości, wysokiego rodu, został odsądzony przez M. Herenniuszu[2]? albo Kw. Katulus, celujący ludzkością, mądrością, prawością, przez Kn. Manniusza[3]? albo M. Skaurus, mąż znamie-

  1. Pompejusz był w Judei, kiedy się dowiedział że Mitrydates zdradzony, przez własnego syna, Farnacesa, w Pantikapei oblężony, do rozpaczy przywiedziony, kazał sobie życie odebrać roku 63.
  2. L. Filippus był odsądzony od konsulatu przez Herenniusza roku 93, i dopiero we dwa lata potem był konsulem wybrany wraz z Sextem Juliuszem Cezarem.
  3. Prawdziwe imię tego konsula wyczytane z napisu i medalu jest Kn. Malliusz Maxymus. Poniósł klęskę od Cymbrów za Alpami, gdzie 80,000 Rzymian