na wiele lat przed otrzymaniem obywatelstwa z calem swem mieniem i dostatkiem w Rzymie osiadł? Azali się nie opowiedział? Owszem, i opowiedzenie się jego wniesiono do xięgi, która sama jedna w lej mierze i za tych pretorów otrzymała wagę publicznego dokumentu. O xięgach Appiusza[1] mówiono, że nieco niedbałej były utrzymywane, a lekkomyślność Gabiniusza[2] przed jego zapozwaniem, nieszczęście po skazaniu odejmowały wszelką wiarogodność jego xięgom. Metellus przeciwnie, człowiek najsumienniejszy i najporządniejszy ze wszystkich, wielkiej w tej mierze dołożył pilności; przyszedł nawet do pretora L. Lentula, i do sędziów z oświadczeniem, że podskrobanie jednego tylko nazwiska niespokojności go nabawiło.
V. Owoż w tej xiędze żadnej skrobaniny na nazwisku A. Licyniusza nie widzicie. Co gdy tak jest, jaka macie przyczynę wątpienia o jego obywatelstwie, ile że w innych miastach prócz Heraklei zapisany został? Albowiem jeżeli Grecy udzielali bez żadnej trudności obywatelstwa tylu ludziom miernym, bez żadnego talentu, lub posiadającym jaki kunszt pospolity, jestże podobna do prawdy, żeby Regiowie, Lokrowie, Neapolitanie, Tarentem, chcieli odmówić temu ze swego talentu sławnemu człowiekowi, co aktorom zwykli szafować? Kiedy drudzy nie tylko po nadanem obywatelstwie prawami Sylwnna i Karbona, ale nawet po prawic Papiuszowem[3], wśliznęli się niewiadomo jakim sposobem do xiąg naszych miast municypalnych, miałżeby zostać odrzucony Archias, który nie powołuje się nawet do tych, gdzie był zapisany, dla tego że chciał być zawsze obywatelem Heraklei? Żądasz xiąg szacunkowych. Może ci to niewiadomo, że za ostatnich cenzorów Archias znajdował się przy wojsku ze sławnym
- ↑ Zapewne Appiusz Klaudiusz Pulcher, ojciec stawnego Klodiusza, który wraz z Gabiniuszem i Metellem Piusem byt pretorem.
- ↑ Ten Gabiniusz różny jest od Gabiniusza, który będąc trybunem zjednaj Pompejuszowi dowództwo przeciw łotrom morskim, za którego konsulatu 58 roku Cycero na wygnanie ustąpił. Ten o którym tu mowa, skazany został za zdzierstwa w Achai popełnione.
- ↑ To prawo postanowione przez trybuna K. Papiusza 65 roku, nie pozwalało udającym się za obywateli cudzoziemcom pobytu w Rzymie, a sprzymierzeńcom imienia Łacińskiego nakazywało powrócić do swego kraju. Obacz mowę za Balbem, 23.
