Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 2 Mowy.djvu/393

Wystąpił problem z korektą tej strony.

bym bym wiedzieć co masz w tom do nagany. Żeby sobie cudzy majątek przywłaszczył? Jak tego dowiedziesz? «Była, powiada, ta kobieta wolno urodzona.» O! biegły w prawie człowieku! Nie możnaż od wolno urodzonych kobiet prawnie spadków dostawać? «Będąc, powiada, żoną, zostawała pod władzą męża.» J oraz cię rozumiem, ale pytam, czy przez zamieszkanie, czy przez kupno[1]? Przez zamieszkanie nie mogło to nastąpić; bo mc nie może być uronione z praw opieki bez zezwolenia wszystkich opiekunów[2]. Albo przez kupno? i na to także zezwolenia wszystkich opiekunów potrzeba, a pewnie me powiesz że Flakkus dał zezwolenie. Pozostaje jeszcze co oskarżyciel nieustannie wykrzykuje, że Flakkus będąc pretorem nie powinien był pilnować swych interesów, ani o spadku wzmiankować. Słyszałem, L. Lukullu, który masz dać zdanie o L. Flakku, że, gdyś rządził Azyą z władzą konsularną, dla twej szczególniejszej wspaniałomyślności i walnych dobrodziejstw przyjaciołom wyświadczonych, ogromne dziedzictwa na ciebie spadły. Ażalibyś ich ustąpił, gdyby je kto chciał Sobie przywłaszczyć? I ty także, T. Wettiuszu[3], gdyby na ciebie w Afryce spadło dziedzictwo, czybyś je przez cudze używanie utracił? albo utrzymał swą własność bez podejrzenia o chciwość, bez ujmy swojej godności? Ale o objęcie tego spadku upominano się w imieniu Flakka jeszcze za pretury Globula; a zatem ani okazy a, ani przemoc, ani okoliczności, ani władza urzędu, ani topory, nie skłoniły Flakka do popełnienia niesprawiedliwości.

W tę także stronę M. Lurko, zacny mąż, mój przyjaciel, obrócił żądło swego świadectwa; powiedział że pretor nie powinien upominać się na prowincyi o pieniądze u prywatnego człowieka. Dla czego, M. Lurkonie, upominać się nie powinien? Zabiereć, wydzie-

  1. Dwa były sposoby zawierania ślubów małżeńskich: przez zamieszkanie, usus, kiedy kobieta zamieszkała z mężczyzną przez rok cały, i przez kupno, coemptio, o którem obacz mowę za Mureną, 12, i notę 20. Był jeszcze trzeci sposób, confarreatio, przez podanie małżonkom placka pszennego, far, który w tenczas wyszedł już z użycia.
  2. Jeżeli, jak scholiasta domyśla się, Waleria była wyzwolenicą Flakka, nie mogła bez jego zezwolenia wstąpić w stan małżeński ani przez zamieszkanie, ani przez kupno.
  3. Ten był wtenczas pretorem, przewodniczył temu sądowi, i miał na rok następny z władzą propretora do Afryki pojechać.