swojej wzmocnił, uzbroił, uświetnił swem prawem[1], postanowił prawo o dochodzeniu zdzierstw popełnionych przez urzędników: czy i tego prawa nie poczytuje za prawo? Mówią że inni niweczą postanowienia Cezara, kiedy to wyborne prawo i teść jego[2] i ten poplecznik zaniedbuje.
Oskarżyciel śmiał was w tej sprawie napomnieć, sędziowie, abyście nakoniec uzbroili się w surowość, abyście nakoniec uleczyli choroby Rzeczypospolitej. Zakroić żelazem zdrową część ciała, nie jestto leczyć; jestto rzezać i katować. Ten leczy Rzeczpospolite, kto odcina członki zgniłe, kto jej wrzody wyrzyna[3].
LXY. Lecz żebym zakończył tę mowę i przestał mówić, nim mnie uważnie słuchać przestaniecie, zamknę ten ustęp o uczciwych ludziach, ich przewodnikach i obrońcach Rzeczypospolitej. Was, młodzi Rzymianie, coście się w szlacheckim stanie urodzili, do naśladowania przodków waszych pobudzę, i was, co zdolnością i cnotą szlachectwa dostąpić możecie, zachęcę do postępowania tą drogą, na której wielu ludzi nowych czci i sławy dostali. Jedyny sposób, wierzcie tui, nabycia szacunku, znaczenia, godności, jest zyskać miłość i zaletę u prawych, mądrych, dobrze od natury uposażonych ludzi, jest poznać urządzenie państwa lak mądrze przez przodków naszych postanowione. Po zniesieniu władzy królewskiej, ustanowili rocznych urzędników, ale tak że senat miał pozostać na zawsze najwyższą radą Rzeczypospolitej, że senatorowie przez cały lud wybierani będą, i że wstęp do tego najwyższego stanu cnota i zdolność wszystkim obywatelom otwierać miała. Postawili senat
- ↑ Rozdawanie wielkorządów prowincyj należało oddawna do senatu. Na schyłku konsulatu Cezara trybun Watyniusz przewiódł na zgromadzeniu ludu prawo, którem nadano na pięć lat Cezarowi rządy Gallli i Illiryi z czterma legiami, i tym sposobem tę władzę od senatu przeniósł do ludu. Dio Cassius, XXXVIII. Plutarch, Caesar, 14. Suetonius, Julius Caesar, 21. Appian mylnie powiada, że Klodiusz otrzymał to od ludu dla Cezara.
- ↑ Obdzierał wtenczas Macedonią Pizo, którego córkę Kalpurnią, oddaliwszy Pompeję, Cezar pojął za żonę.
- ↑ Przycinek Watyniuszowi, który miał wole pod gardłem, czyli raczej zawałki (struma). Cicero ad Atticum, II, 9.
Drugie przez konsulów Licyniusza Murenę i Juniusza Sylona, roku 62 postanowione, obostrzało karę na przekraczających powyższe prawo. Obacz mowę przeciw Watyniuszowi, 14.
