Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 2 Mowy.djvu/569

WSTĘP DO MOWY

PRZECIW PUBLIUSZOWI WATYNIUSZOWI.

 Mowa przeciw Watyniuszowi jest dodatkiem domowy za Sextiuszem, i powstała z wytoczonego temu ostatniemu o gwałt procesu. Oskarżyciel i obrońca mieli prawo zapytywać postawionych przez obie strony świadków. Watyniusz świadczył przeciw Sexlmszowi. Ale Cycero nie przestając na p\ łaniach tyczących się pod sądem będącej sprawy, bada go o wiele innych rzeczy, przebiega cały jego żywot, a mianowicie roztrząsa czynności jego trybunału. Watyniusz będąc trybunem za konsulatu Cezara, popierał wszystkie nieprawne lego konsula do ludu wniesienia, i do ich przeprowadzenia gwałtownie mu dopomagał. Karci go za to w tej mowie Cycero. Tota vero interrogatio mea nihil habuit, nisi reprehensionem illius tribunatus, in quo omnia dicta sunt libertate animoque maximo, de vi, de auspiciis, de donatione regnorum. Epist. fam. I, 9. Dowodzi że na skargę o gwałt na Sextiusza zaniesioną, a popieraną przez Watyniusza, prędzej ten niż tamten odpowiadać powinien. Że Cycero powiedział istotnie tę mowę, okazuje się z jego listu do brata Kwinta, II, 4, gdzie mówi: «Watyniusza natarczywie na Sextiusza nastającego zdruzgotałem z oklaskiem bogów i ludzi... Ten człowiek śmiały i zuchwały odszedł zawstydzony i upokorzony.»
 Nie od rzeczy tu może naprzód dodać, że w parę łat potem Cycero za wdaniem się Pompejuszu pojednał się z Watyniuszem, i że na prośbę Cezara bronił go w sprawie okupienie sobie od wyborców pro tury, z czego się usprawiedliwia w długim liście do swego przyjaciela Lentula. Epist. fam. I. 9. Ta mowa Cycerona do nas nie doszła. Zabierając się do jego obrony, pisał do brata, II, 16: «Dziś po południu mam bronić Watyniuszu, co bardzo łatwo.» Ta łatwość bronienia człowieka, na którego przed dwoma Jaty tak żwawo i gwałtownie powstał, nie jest zaletą obyczajów Rzymian. Podejmując się obrony Watyniusza, snąć zapomniał Cycero co sam w tej przeciw niemu mowie powiedział: «A ty... jaką sprawę przyniesiesz swoim obrońcom, z jakiem czołem przed nimi sta-