rzeli i twojej obecności. Po założeniu tedy takiego fundamentu twego konsulatu, w trzy dni potem, przed tobą na to patrzącym i milczącym, P. Klodiusz, ten fatalny potwór i dziwoląg Rzeczypospolitej, obalił prawo Eliuszowe i Fufiuszowe[1], twierdze i przedmurze publicznej spokojności: przywrócono także zgromadzenia cechowe, nie tylko te, które senat skasował, ale nowe niezliczone ze śmiecia miejskiego i niewolnictwa zebrano. Tenże człowiek na niesłychaną rozpustę i występne porubstwo rozpasany, zniósł ową dawną surowość cenzorską[2], strażniczką wstydu i skromności, podczas gdy ty, zgliszcze Rzeczypospolitej, który się ówczesnym konsulem Rzymskim mianujesz, słowem jednem nigdyś zdania swego nic oświadczył w takiem rządu naszego rozbiciu.
V. Nie mówię jeszcze o tem coś uczynił, tylko o tem coś uczynić pozwolił. Zresztą, niewielka zachodzi różnica, zwłaszcza w konsulu, czy sam zgubnerni prawami, gwałtownemi mowy Rzeczpospolite za wichrzą, czy drugim wichrzyć dozwala. Możeli być jakie usprawiedliwienie konsula, który nie powiem ma złe zamiary, ale wśród największych zamieszek Rzeczypospolitej siedzi jak malowany, ociąga się, zasypia? Przez sto lat blizko[3] mieliśmy prawo Eliuszowe i Fufiuszowe, przez cztery wieki sąd i rugi cenzorskie, które czasem zły obywatel obalić usiłował, ale żaden obalić nie zdołał: władzę te rozwiązła swawola nie ośmieliła się tak dalece osłabić, iżby co pięć lat nie wydano wyroku o naszych obyczajach. Wszystko to, rakarzu! w otchłani twego konsulatu zostało zagrzebane. Przebiegnij myślą dni, które nastąpiły po tych pogrzebach, Przed trybunałem Aureliuszowym, ów człowiek (P. Klodiusz), który nic sobie nigdy za hańbę nie poczytywał, i wszystko co jest sromotne na sobie znosił, niewolników spisywał, a tyś na to nie tylko oczy przymrużył, co już było zbrodnią, ale nawet weselej jak zazwyczaj poglądał. Broń w świątyni Kastora, o! wszystkich świątyń gwałcicielu! w oczach twoich ten łotr zgromadzał, dla którego ta świątynia za twego konsulatu była
- ↑ Obacz mowę po powrocie miana w senacie, 5, i notę 14, za Sextiuszem, 15, przeciw Watyniuszowi, 7, o prowincyach konsularnych, 19.
- ↑ Obacz notę 20 do mowy za Sextiuszem.
- ↑ Prawo Eliuszowe i Fufiuszowe postanowione było roku 157; więc od jego ustanowienia do konsulatu Pizona, roku 58, upłynęło lat dziewięćdziesiąt dziewięć.
