Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/178

Wystąpił problem z korektą tej strony.
O ZAGINIONYCH MOWACH CYCERONA Z ROKU 56 PRZED CHR.
Z roku 55, za drugiego konsulatu Kn. Pompejusza
M. Licyniusza Krassa
.

1. Za M. Cyspiuszem. M. Cyspiusz byl trybunem ludu za konsulatu Pizona i Gabiniusza, roku 58, i, o ile mógł, przyczynił się do przywołania Cycerona. W rozruchu wszczętym przez niewolników Klodiusza 25 stycznia następnego roku, doznał od nich gwałtu. Cycero tym większą miał dla niego wdzięczność, że dawniej w sprawie prywatnej przeciw niemu był się oświadczył. «Co do M. Cyspiusza, powiada w mowie po powrocie mianej w senacie, 8, czuję ile jemu samemu, ile ojcu i bratu winien jestem; bo, lubo w sądzie prywatnym przeciw nim działałem, pamięć moich zasług publicznych zatarła w nich prywatną urazę.» Wkrótce po mowie przeciw Pizonowi, bronił Cycero Cyspiusza w nieznanej nam sprawie, ale go nie obronił, co go tak zmartwiło, że aż się rozpłakał, jak zobaczymy w mowie za Plancyuszem, 31.
2. Za Kaniniuszem Gallem. Kaniniusz Gallus był trybunem ludu za konsulatu Kn. Korneliusza Lentula Marcellina i L. Marcyusza Filippa, roku 56. Niewiadomo o co był oskarżony i czy wygrał lub przegrał sprawę. Że go Cycero bronił, dowiadujemy się tylko z listu jego do swego krewnego M. Mariusza, w którym powiada, że za wstawieniem się przyjaciół podjął się obrony tej niemiłej mu osoby, i w jej obronie płuca sobie zerwał. Epist. fam. VII, 1. Czy w tej, czy w innej sprawie Kaniniusz Gallus na wygnanie skazany, osiadł w Atenach. Był tam przynajmniej, kiedy Cycero jadąc do Cylicyi roku 51, dla objęcia rządów tej prowincyi, do Aten wstąpił. Multumque mecum Gallus noster Caninius. Epist. fam. II, 8.
3. Przeciw M. Licyniuszowi Krassowi. Przy końcu tego roku Krassus odezwał się w senacie z obroną Gabiniusza, nie oszczędzając Cycerona, który tak zelżył tego ostatniego w mowie przeciw Pizonowi, o prowincyacli konsularnych, i w innych poprzednich. Cycero odpowiedział Krassowi, jak sam mówi, z wielkim gniewem i zapałem, a prócz tego z dawną ku niemu nienawiścią, która teraz cala wybuchnęła. Epist. fam. I, 9. «Ucieszyło to, powiada Middleton, naczelników senatu, którzy spodziewając się że ztąd przyjdzie do zupełnego między tryumwirami a Cyceronem zerwania, dali mu oklaski.» Jakoż obawiali się skutków tegoż poróżnienia tryumwirowie. Cezar i Pompejusz napisali do Cycerona