XXV. Pytasz, co większego mógłby Plancyusz osiągnąć, choćby był synem Kn. Scypiona[1]. Nie byłby niczem więcej jak edylem; ale miałby tę korzyść, że znalazłby mniej zazdrośników. Równe su stopnie do dostojeństw dla małych i dla wielkich, ale prowadzące do sławy są nierówne. Kto z nas mieni się równym Maniuszowi Kuriuszowi, K. Fabrycyuszowi, K. Duilliuszowi[2]? kto Attyliuszowi Kalatynowi[3], kto Kn. i P. Scypionowi[4]? kto Afrykanowi, Marcellowi, Maxymowi[5]? a jednak dostąpiliśmy tych samych dostojeństw. Jest bowiem wiele stopni zasługi, tak iż ten osiąga największą sławę, kto w zasłudze najwięcej celuje. Kresem dostojeństw przez lud nadawanych jest konsulat, urząd, który ledwie nie ośmiuset obywateli[6] już otrzymało: z tych, jeżeli ściśle roztrząśniesz, zaledwie dziesiątą część godną sławy znajdziesz. Ale nikt jeszcze nie powiedział jak ty: «Dla czego ten człowiek jest konsulem? czemby więcej mógł zostać, gdyby był L. Brutusem, który Rzym od panowania królów uwolnił?» Nie mógł dojść do wyższego stopnia godności, ale mógł nabyć większej sławy. Tak i Plancyusz nie mniej został kwestorem, trybunem, edylem, jak gdyby był najszlachetniej urodzony; ale niezliczeni inni, równi mu urodzeniem, te same urzędy otrzymali. Przywodzisz tryumfy T. Dydiusza[7], K. Mariusza, i zapytujesz, co podobnego w życiu Plancyusza; jak gdyby ci, których wspominasz, dla tego byli godniejsi zalety że tryumfowali, a nie dla tego że im poruczono urzędy, na których dobrze się sprawiwszy zasłużyli na tryumf. Pytasz, jaki obóz widział, on, który służył żołnierzem pod dowództwem obecnego tu Metella,
- ↑ Zapewne, jak się domyśla Manucyusz, Kn. Korneliusz Scypio Azyna, konsul z Duilliuszem 260 roku.
- ↑ Konsulowie z czasu wojen z Pyrrusem i z Kartagami.
- ↑ A. Attyliusz Kalatynus pobił Kartagów roku 258 w pierwszej wojnie Punickiej.
- ↑ Ojciec i stryj Scypiona Afrykańskiego starszego, którzy zginęli w Hiszpanii roku 212.
- ↑ Wszyscy trzej znakomici wodzowie w drugiej wojnie Punickiej.
- ↑ Od ustanowienia konsulów, roku Rzymu 215, upłynęło lat 155, a że były lata, w których nie konsule, ale trybuni wojskowi, decemwirowie, dyktatorowie rządzili, było tylko w tym przeciągu czasu ośmiuset dwunastu konsulów.
- ↑ T. Dydiusz odprawił tryumf ze Skordysków roku 111, pobił także Celtyberów. Livius, epitome, 70.
