możesz tak do mnie przemawiać, kiedy przyznajesz żem nic dla Cyspiusza me otrzymał? Bo tego wyrazu «dopókiż», takie może być nienawisne znaczenie: przepuszczono temu, uwolniono tamtego gwoli tobie; me masz nigdy dosyć; znieść już tego nie możem. Kiedy się Kto za kun przyczyniał, a nic dla niego otrzymać nie mógł, powiedzieć: «dopókiż», me jestże to raczej szydzić z niego, niż mu przymawiać! chyba może moje postępowanie w sadach, w życiu z tymi, co nas słuchają, sposób bronienia obżałowanych, droga jaką zawsze szedłem i idę jako obywatel, były takie, że mnie uważasz za jedynego, który nie powinien nic nigdy u sędziów wyprosić.
Wyrzucasz mi także, że uroniłem łezkę w sprawie Cyspiusza; tak bowiem powiedziałeś: «Widziałem twoję łezkę.» Słuchaj, jak mnie wyrażenie twoje obraża: nie tylko jednę łezkę, ale wiele łez z płaczem i łkaniem mogłeś wtenczas widzieć. Nie miałżem żalu mego wynurzyć w niebezpieczeństwie człowieka, który łzami mojej rodziny w mej niebytności wzruszony, odłożył na bok* zajście, jakie miał ze mnę, i nie tylko nic sprzeciwił się memu ratunkowi, jak się spodziewali moi nieprzyjaciele, ale nawet był moim obrońcę! A ty, Laterensie, który mówiłeś że moje łzy wtenczas cię rozczuliły, teraz mi je na oczy wymiatasz!
XXXII. Mówisz że trybunat Plancyusza nic nie dopomógł do przywrócenia mojej godności, i zarazem przypominasz, bez ubliżenia Prawdzie, walne usługi oddane mi przez L. Racylliusza[1], dzielnego i odważnego męża. Że jemu równie jak Plancyuszowi niezmiernie wiele winienem, nigdym tego nie taił i zawsze to głosić będę; niemasz bowiem sporu, nieprzyjaźni, niebezpieczeństwa życia, od którychby się w obronie mojej i Rzeczypospolitej chciał uchylić. Uby gwałtowność niektórych ludzi i krzywda wyrządzona ludowi Rzymskiemu nie przeszkodziła mi okazać mu całą mą wdzięczność! Ale jeżeli Plancyusz będąc trybunem nie podejmował tych samych trudów, nie przeto jednak sądzić powinieneś że mu dobrej chęci zabrakło, lecz że, gdym mu już tyle był winien, na usługach Racyl-
- ↑ Racylliusz byt trybunem ludu wraz z Plancynszem 56 roku, i wielkie oddal usługi Cyceronowi. Cicero ad Quintum, II, 1. Epist. fam. I, 7. Scholiasta Mediolański w nocie do tego rozdziału cytuje mowę Cycerona przeciw Klodiuszowi wydaną pod imieniem Racylliusza: Edictum L. Racillii tribuni plebis.
