trzyma: jej wiedzy nie macie potrzeby obawiać sio, jeżeli się nie obawiacie własnego sumienia. Na czem tedy zależy mądrość sędziego? na tem żeby rozważył nie tylko co może, ale co powinien, i żeby pamiętał nie tylko co mu poruczono, ale jak daleko sięga poruczona mu władza. Danae jest tabliczka sędziowska: na mocy jakiego prawa? na mocy prawa Juliuszowego o zdzierstwie. Przeciw jakiemu oskarżonemu? przeciw rycerzowi Rzymskiemu. Ale to prawo stanu rycerskiego nie obowiązuje[1]. «Na mocy, powiada, artykułu ściągającego się do Postuma[2]. Kiedym sądził Gabiniusza, na włos mu nie pofolgowałem w obliczeniu summy, jaką miał zapłacić.» Rozumiem już teraz. Zapozwany jest Postumus na mocy prawa, od którego on i cały stan jego jest wolny.
VI. Nie wezwę tu naprzód waszej pomocy, Rzymscy rycerze, których prawo jest zagrożone w tej sprawie, ale was, senatorowie, którzy winiliście opiekę stanowi rycerskiemu, której nie tylko wprzód daliście często dowody, ale niedawno w podobnej sprawie. Bo gdy na wniosek zacnego i dostojnego konsula, Kn. Pompejusza, w tymże przedmiocie, niektóre głosy wprawdzie nieliczne, ale surowe, z tem się słyszeć dały, że trybuni skarbowi, wyżsi dowódzcy, pisarze, wszyscy z orszaku urzędników, prawem Juliuszowem byli obowiązani: wy, wy, mówię, co w tym sądzie zasiadacie, i licznie zgromadzeni senatorowie temu się oparli; a lubo z powodu wykroczeń wielu osób umysły tak były wtenczas oburzone, że niewinni nawet pozwów się lękali, atoli, nie mogąc ugasić pałającej przeciw waszemu stanowi nienawiści, nie dozwoliliście bardziej ją jeszcze rozniecić tym nowym podpałem. Takie było zdanie senatu. A wy, Rzymscy rycerze, jak sobie poczniecie? Glaucya[3], człowiek bezecny, ale bystromyślny, zwykł był ostrzegać lud, żeby przy czytaniu prawa miał baczenie na pierwszy wiersz; jeżeli w nim była
- ↑ Jakie prawa nie obowiązywały stanu rycerskiego, obszernie o tem rozprawia Cycero w mowie za Kluencyuszem, 55, i w następnych.
- ↑ To jest na mocy artykułu prawa Juliuszowego: quo ea pecunia pervenerit. Wyrazy cudzysłowem oznaczone kładnie Cycero w usta jednego z sędziów, którzy obie sprawy, Gabiniusza i Postuma, sądzili.
- ↑ Pretor Glaucya, człowiek burzliwy, od trybuna Saturnina na konsulat forytowany, zginął z nim razem roku 100 we wszczętym przez niego rozruchu. Lirius, epitome, 69. Obacz wstęp do mowy za Rabiriuszem.