Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/466

Ta strona została przepisana.

obywatelu, nie tylko zamilczeć nie mogę, ale oddać muszę świadectwo jego rzadkiej zasłudze, za to że przyprowadził Cezarowi czwartą legię, żeby konsulom, senatowi, ludowi Rzymskiemu i Rzeczypospolitej obroną była. Z tej przyczyny wnoszę aby na trzy lata przed czasem prawem przepisanym starać się o urzędy, takowe otrzymywać i sprawować wolno mu było. Przez co, senatorowie, nie tak pożytek L. Egnatulejowi zapewnicie, jak go raczej uczcicie; bo w takim razie dość jest na wzmiankę zasłużyć.
O wojsku zaś K. Cezara, to zdaniem mojem uchwalić należy: «Senat stanowi, że wysłużeni żołnierze, którzy idąc za głosem K. Cezara, kapłana, władzy senatu bronili i bronią, oni i ich synowie od służby wojskowej wolni będą; że K. Pansa i A. Hircyusz, konsulowie, oba, lub jeden z nich, jak się im zdawać będzie, dowiedzą się jakie grunta tych osad, do których wysłużeni żołnierze zaprowadzeni być mieli, przeciw prawu Juliuszowemu w posiadanie zabrano, i takowe między wysłużonych żołnierzy rozdzielą; legia Marsowa, legia czwarta, tudzież żołnierze drugiej i trzydziestej piątej, którzy do konsulów K. Pansy i A. Hircyusza przeszli i pod znaki się zaciągnęli, okazując przez to jak im władza senatu i wolność ludu Rzymskiego jest i była miła, oni i ich synowie od służby wolni będą, wyjąwszy w czasie rozruchów w Gallii i Italii[1]; te legie po skończonej wojnie rozpuszczone zostaną; pieniądze, które K. Cezar, kapłan, propretor, każdemu żołnierzowi tych legij obiecał, wyliczone im będą; konsulowie, K. Pansa i A. Hircyusz, oba, albo jeden z nich, jak się im zdawać będzie, sporządzą spis gruntów, które bez krzywdy prywatnych podzielone być mogą; i z nich żołnierzom legii Marsowej i czwartej tyle się da i wyznaczy, ile kiedykolwiek żołnierzom w najhojniejszych darowiznach dano i wyznaczono.»
Powiedziałem, konsulowie, o tem wszystkiem, coście nam przełożyli. Jeżeli wnioski moje niezwłocznie i w porę przyjęte będą, łatwiej wam przyjdzie przygotować co konieczna potrzeba i okoliczności wymagają. Ale potrzeba pośpiechu, z którym gdybyśmy od razu do dzieła przystąpili, wojnybyśmy, jak kilkakrotnie powiedziałem, teraz nie mieli.




  1. W tych rozruchach, to jest kiedy była wojna w Italii lub w Gallii, nikt nie był wolny od służby. Obacz mowę za Fontejuszem, 19.