Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 4 Listy.djvu/11

WSTĘP

---

I.

 Listy Cycerona do T. Pomponiusza Attyka w szesnastu księgach, do mniej więcej znakomitych osób i przyjaciół, zwane Epistolae ad familiares, albo Epistolae familiares, także w szesnastu księgach, do brata Kwinta w trzech xięgach, do M. Brutusa w ostatnim roku życia pisane, obejmują przeciąg przeszło lat dwudziestu pięciu, od roku Rzymu 686 do połowy 711 (od 68 do połowy 43 przed Chr.), w których Rzeczpospolita Rzymska, oddawna już nachylona do upadku, tak dla wad swego wewnętrznego urządzenia i zepsucia obyczajów, jako też dla swego ogromu, do jakiego żadne przed nią i po niej państwo nie doszło, upaść nakoniec musiała. Już to samo dowodzi, jak te listy pisane przez takiego jak Cycero człowieka, który nie tylko był naocznym świadkiem ówczesnych wypadków, ale i głównie działającą osobą, dla dziejów tego okresu ważne i nauczające być muszą. Ponieważ