Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 4 Listy.djvu/19

Ta strona została przepisana.

wojny domowej do Cezara, w którym mu pokój doradzał[1], podobnie jak trzy listy Pompejusza do Domicyusza Ahenobarba przed jego oblężeniem w Korfinium pisane, w których mu polecał opuścić to miasto, i do złączenia się z sobą zapraszał, i które do różnych osób rozesłał dla usprawiedliwienia się, dla czego mu na pomoc nie przyszedł[2].
Z wyrazów listu Cycerona do Attyka[3]: «Niema zbioru moich listów. Ma ich Tyro około siedemdziesiąt; możesz ich także pewną ilość dostarczyć. Muszę je przejrzeć i poprawić, a wtenczas dopiero mogą być wydane, «wnosić można, że zamyślając o ich wydaniu, szczupłą tylko liczbę wydać zamierzał, może sto najwięcej przejrzanych i poprawionych politycznych listów, kiedy ich jest bez mała tysiąc, a pewnie nie wszystkie weszły do zrobionych po jego śmierci zbiorów, a jeżeli weszły, do nas nie doszły. Zamysł Cycerona wydania swych listów nie przyszedł za jego życia do skutku, bo w parę miesięcy potem rozpoczęła się jego walka z Antoniuszem, która go oderwała od wszystkich innych zatrudnień, i aż do śmierci, ani chwili odpoczynku mu nie dała.

Najdawniejszą wzmiankę o zbiorze listów Cycerona do Attyka znajdujemy w żywocie tego ostatniego przez Korneliusza Neposa[4], gdzie wspomniawszy o przyjaźni

  1. Ad Atticum, VIII, 9.
  2. Ad Atticum, VIII, 12, do którego te trzy listy są przyłączone.
  3. Ad Atticum, XVI, 5.
  4. Vita Attici, 16.