kilka razy tego samego imienia w odmiennym przypadku używa[1].
Ale piękniejszemi ozdobami są figury myśli, których że Demostenes najczęściej używa, są którzy mniemają, że dlatego przedziwna jest jego wymowa. I w rzeczy samej, mało jest miejsc u Demostenesa, któreby nie były upięknione jaką figurą myśli; bo nawet sztuka dobrego mówienia niczem innem nie jest, jedno wystawieniem w blasku wszystkich, a przynajmniej najwięcej myśli. Potrzebaż mi, Brutusie, który to bardzo dobrze znasz, nazywać te figury, albo przytaczać przykłady? dosyć będzie na ich wskazaniu.
XL. Ma tedy doskonały mówca jedne i tęż samę rzecz na różne strony obracać, przy jednej i tej samej myśli dłużej się zatrzymać, pewne przedmioty uszczuplać, często żartować, od głównej rzeczy zboczyć i myśl na co innego sprowadzić, oznajmić o czem ma mówić, skończywszy o czem, powiedzieć co o tem trzyma, po zboczeniu nazad powrócić, co powiedział powtórzyć, wzmocnić dowody, ścisłe z nich wyprowadzając wnioski, nalegać pytaniami na przeciwnika, odpowiadać sobie samemu, jak gdyby go zapytano, o czem innem mówić, a co innego dać do zrozumienia, udawać niewiedzącego o czem przede wszystkiem i jak mówić, na części podzielić, coś pominąć i zaniechać, naprzód się obwarować, w tem, o co jest ganiony, winę na przeciwnika zwalić, często ze słuchaczami, czasem nawet z przeciwną stroną jakby naradzać się, obyczaje ludzi malować, rozmowy ich opowiadać, nieme istoty mówiące wprowadzać, odwieść uwagę słuchaczów od tego, o co rzecz idzie, często wesołość i śmiech wzbudzać, zarzuty uprzedzać, podobne rzeczy porównywać, przykłady przytaczać, różnemi rolami różne osoby obdzielić, przerywającemu mowę nakazać milczenie, dać uczuć, że o niektórych rzeczach zamilcza, ostrzedz sędziów, w czem mają mieć się na ostrożności, pozwolić sobie śmiałych wyrażeń, nawet w gniew wpadać, czasem gromić, prosić, bła-
- ↑ Na przykład: Senatus est summi imperii consilium; senatui reipublicae cura mandata; ad senatum in dubiis periculosisque rebus omnis civitas respicit.
