sis zamiast si vis, a nawet trzy, jak capsis[1]. Podobnież mówi się ain’ zamiast aisne, nequire zamiast non quire, malle zamiast magis velle, nolle zamiast non velle, często także dein, exin zamiast deinde, exinde. Czy nie łatwo dostrzedz, dla czego mówimy cum illis, a nie mówimy cum nobis, tylko nobiscum? Gdybyśmy inaczej mówili, zbiegłyby się litery z odrażającym dźwiękiem, który dałby się słyszeć w wymówieniu cum nobis, gdybym pomiędzy te wyrazy małego wyrazu autem nie wtrącił. Dla tego mówi się także mecum i tecum, a nie cum me i cum te, podobnie jak nobiscum i vobiscum.
XLVI. Niektórzy, co to ganią, za późno już poprawiają starożytność: i tak zamiast deûm atque hominum fidem, mówią deorum. Nasi ojcowie zapewne przez niewiadomość błądzili albo czy raczej nie pozwalali sobie tak mówić zwyczajem upoważnieni? I tak ten sam poeta (Enniusz), który przez mniej używaną wyrzutnią powiedział: Patris mei meûm factum pudet, zamiast meorum factorum, i Texitur; exitûm examen rapit, zamiast exitiorum, nie mówi liberum, jak najczęściej mówimy w tych wyrażeniach, cupidos liberûm, in liberûm loco, ale jak chcą dzisiejsi:
Neque tuum unquam in gremium extollas liberorum ex te genus,
i podobnież:
Namque Aesculapi liberorum....
Ale ów drugi (Pakuwiusz) nie tylko w swym Chrysesie mówi:
Cives, antiqui amici majorum meûm:
co jest używane; ale daleko jeszcze twardziej:
Consiliûm socii, auguriûm atque extûm interpretes.
Tenże tak dalej mówi:
Postquam prodigiûm horriferûm, portentum pavos,
co pewnie nie uchodzi we wszystkich niejakich imionach; bo
- ↑ Cape si vis, jeżeli chcesz.
