nie bardzo chętnie powiedziałbym annum judicium zamiast armorum, chociaż u tegoż poety znajdujemy:
Nihilne ad te judicio annum accidit?
Wolę powiedzieć, jak czytamy w xięgach cenzorów, fabrûm i procûm, niżeli fabrorum i procorum, ale nigdy nie mówię duorumvirorum judicium, ani triumvirorum capitalium, ani decemvirorum litibus judicandis. Attiusz jednakże powiedział:
Video sepulcra, dua duorum corporum,
i znowu:
Mulier una duûm virûm.
Wiem co jest dobrze powiedziane: ale raz tak mówię, jak zwyczaj pozwala, albo Proh deûm, albo Proh deorum, drugi raz jak trzeba, kiedy mówię triumvirum, a nie virorum, sestertiûm nummum, a nie nummorum, bo w tem zwyczaj jest niezmienny.
XLVII. A cóż na to powiedzieć, że nam zakazują mówić nosse, judicasse, i chcą żebyśmy mówili novisse, judicavisse? jak gdybyśmy nie wiedzieli, że te całe wyrazy są dobre, lecz że zwyczaj pozwala przez wyrzutnią w skróceniu ich używać. Jakoż widzimy jedne i drugie u Terencyusza, który naprzód mówi:
Eho, tu cognatum tuum non noras?
a potem:
Stilphonem, inquam, noveras[1]?
Siet jest wyraz całkowity, sit skrócony. Obydwóch można użyć, i dla tego oba znajdujemy w następnych wierszach:
Quam cara sintque, post carendo intelligunt,
Quamque attinendi magni dominatus sient.
Nie zganię:
Scripsere alii rem....
chociaż wiem, że lepiej powiedzieć scripserunt; ale rad idę za zwyczajem słuchowi dogadzającym.
- ↑ Oba wiersze z komedyi Formio. Akt III, scena 2, w. 35, 41.
