ktu[1]; niech nie więcej jak jednę rzecz na raz wnosi, o której lud ma mieć wiadomość, i niech słucha przełożeń urzędników i osób prywatnych. — Nikt praw osobistych[2] nie wnosi. O głowę obywatela sąd ma być tylko na wielkiem zgromadzeniu ludu złożonem z osób w liczbę obywatelów przez cenzorów zapisanych. — Niech nikt nie daje ani przyjmuje darów, bądź kiedy stara się o urząd, bądź kiedy go odbędzie. Kto przekroczy ten zakaz stosownie do przekroczenia ukarany zostanie. — Niech będą prawa pod strażą cenzorów. Niech urzędnik wychodzący z urzędu zda im sprawę ze swych czynności, chociaż przez to od prawnego zapozwania wolnym nie będzie.“
V. Prawo jest odczytane; odejdźcie; każę wam dać tabliczki.
Kwintus. Jak zwięźle, bracie, skreśliłeś obraz wszystkich magistratów! jak podobny do naszej Rzeczypospolitej, chociaż nieco nowego dodałeś. — Marek. Słuszna jest, Kwincie, twoja uwaga. Tenci to jest wzór Rzeczypospolitej, co ją Scypio w naszych xięgach tak bardzo chwali i zaleca, któraby się ustanowić bez takich magistratur nie dała: bo miejcie to za rzecz pewną, że na magistraturach i na osobach one sprawujących zawisła każdego rządu istota, i że z ich składu o jego formie sądzić można. Co gdy przodkowie nasi bardzo mądrze i z wielkiem umiarkowaniem urzdzili, nic albo prawie nic nie miałem w prawach do odmienienia. — Attykus. Powiesz nam tedy o magistraturach, jak na przypomnienie i prośbę moją o prawach religijnych powiedziałeś, dla czego takie ich urządzenia najbardziej ci się nie podoba. — Marek. Powiem jak żądasz, Attyku, przywiodę w tej materyi badania i rozprawy najuczeńszych ludzi Grecyi, i podług mego planu praw na-
- ↑ Kw. Cecyliusz Metellus Nepos i T. Dydiusz Nepos, konsulowie roku 98, postanowili prawo nakazujące ogłoszenie projektu do prawa przez trzy dni targowe, to jest przez dni siedemnaście, przed wniesieniem na zgromadzenie ludu.
- ↑ Privilegium, to jest lex privo homini irrogata, prawo wymierzone przeciw jednej po imieniu wymówionej osobie. Zakazane to już było prawem XII Tablic.
