Strona:Dzieła Wiliama Szekspira T. II.djvu/348

Ta strona została przepisana.
340
JULIUSZ CEZAR.



Juliusz Cezar.

Z tragedyi rzymskich jest „Juliusz Cezar“ najstarszą; wymieniają ją jako nowość teatralną w 1601 r. Czas jej powstania przypada więc na schyłek 16. albo początek 17. wieku. Rzecz dzieje się pod koniec Rzeczypospolitej rzymskiej, od roku 45. przed Chrystusem, do bitwy pod Filippi tj. 42. p. Chr. Osnowa tragedyi zbudowana w całości i w najdrobniejszych szczegółach na wspomnianem dziele Plutarcha, który w żywotach Juliusza Cezara, Brutusa i Antoniusza, dzieje ówczesne tak mniej więcej przedstawia:
Panowanie Cezara dało się w oznaki Rzymianom. Tryumf, który śmiał odprawić po zwycięstwie Rzymian, obraził wszystkich, i odtąd zaczęło i w przyjaciołach jego słabnąć ku niemu przywiązanie. Bojaźń wymuszała pochlebstwa, nakazy senatu i ludu brzmiały pochwałami zwycięzcy.
Wszystkie te jednak wymuszone względy zwiększały nienawiść przeciw temu, któremu nie dostawało do zupełnego jedynowładztwa tylko tytułu monarchy. Chcieli mu go nadać pochlebcy i on tego pragnął, ale że rzecz była trudna i wielce niebezpieczna, ostrożnie sobie w tej sprawie postępował.
Przyszedł nakoniec czas, gdy miał paść ofiarą swej nienasyconej dumy. Zdało mu się, iż przezwycięży niechęć powszechną i oswoi Rzymian z cezaryzmem. Zrazu, jak się już rzekło, nieznacznie objawiał tę chęć swoją, która jaśniej się potem wydała przez podłych wykonawców jego woli.
Że się ten pierwszy krok nie udał, nie przestali oni pracować nad spełnieniem tego dzieła. Jakoż w czasie obrzędów, zwanych Luperkalia, gdzie czciciele leśnego bożyszcza obiegali nago ulice i przysionki, Antoniusz włożył Cezarowi na głowę koronę z laurowym wieńcem, na co lud zgromadzony słabym się tylko