ronacyjnych uroczystości dramatów, jak wielką w nich rolę grały postacie czarodziejskie, bogowie, allegoryczne figury i misternymi kunsztami mechanicznymi sprowadzane zmiany, a cuda teatralne, zjawiska duchów, widm i t. p. W takie właśnie efekta obfituje Burza.
Powieść, która poecie służyła za materyał, dotąd pozostaje zagadką; nie zdołano jej odszukać, chociaż domyślają się, jak powiemy niżej, iż włoski jakiś romans nieznany dostarczył pierwotnej treści. Byćby to mogło równie, że poeta osnuł rzecz na własnym pomyśle, czerpiąc szczegóły z różnych przypomnień i pojedynczych rysów, schwyconych u współczesnych pisarzy.
Komentator Szekspira, Warton, pisze, że niejaki Collins (na nieszczęście później obłąkany, zatem nie bardzo na wiarę zasługujący), zaręczał mu, iż miał w ręku i czytał włoski romans, pod tytułem: Amelia i Izabella, drukowany jakoby w r. 1588, który treścią przypominał zupełnie Burzę Szekspira, a miał być swojego czasu tłomaczony na angielski i francuski język. Tego jednak romansu nikomu się dotąd wyszukać nie udało.
Tieck i wielu niemieckich krytyków twierdzą, iż wspólną treścią Burzy i dramatu niemieckiego Ayrer’a, pod tytułem: Piękna Sidea (napisanego między 1595 a 1605 r.), musiało być jakieś zatracone dziś opowiadanie. Dramat Ayrer’a, z wyjątkiem imion, zupełnie jest podobny do Burzy. W niemieckim role Prospera i Alonsa grają książę Ludolf i książę Leudegart. Ludolf jest czarownikiem jak Prospero, i ma też córkę jedynaczkę, Sideę (Mirandę), posługuje się duchem, który wprawdzie odmiennie wygląda, ale przypomina Aryela i Kalibana zarazem. Ludolf tu zwyciężony przez swojego współzawodnika, wygnany z córką na puszczę, strofuje ją, że na losy narzeka i wywołuje ducha Runcifala, aby mu dał środki pomszczenia się i przepowiedział przyszłe losy. Runcifal jak Aryel, nie bardzo rad z tego, że go zaprzęgają do roboty, oznajmuje księciu, iż wkrótce w jego ręce dostanie się syn nieprzyjaciela. Tu następuje scena komiczna, zdaje się niemieckiego autora własna, poczem zbliża się książę Leudegart[1]) z synem Engelbrechtem (Ferdynandem), po-
- ↑ Ludolf nazywa się u Ayrer’a Fürst in Liltau (książę litewski?), a Laudegart Fürst de Wiltau (Wilda-Wilno?).
