nach. Wprawdzie Bodmer nazywa go Sasparem, lecz jest przynajmniej o nim wiadomość. Pierwszym, co głębsze studya nad nim rozpoczął i lepiej go zrozumiał, był Lessing. Od tej chwili badania i przekłady idą po sobie nieprzerwanie aż do dni naszych. Spotykamy między pracownikami, co się poetą zajmowali, imiona Wielanda, Schrödera, Herdera, Goethego, Schillera, Schleglów, Tiecka i t. p. We Francyi naprzód Voltaire wspomniał o Szekspirze, którego zrozumieć nie mógł, później tłómaczenie przerabiane Letourneur’a dało o nim wyobrażenie fałszywe. Długo tu czekać musiał na przekład godny siebie. W ostatnich czasach, oprócz Guizot’a, wyborne tłómaczenie ogłosił niedawno zmarły syn Wiktora Hugo.
W Polsce długo wcale nie słychać o Szekspirze, bo i dramat też długo bardzo w życie u nas wnijść nie mógł. Mieliśmy nadto dramatu w życiu, aby go potrzebować szukać na scenie. Ku końcowi XVIII wieku wie o Szekspirze wszystko wiedzący ks. biskup warmiński. W podróży Anglika Coxe’a (Koxa) jest wzmianka, iż król Stanisław Poniatowski mówił z nim o wielkim poecie, wysoko go ceniąc. Tłómaczenia staranniejsze zaczynają się u nas dopiero po 1831 roku.
Historya dzieł Szekspira jest częścią jego własnej: daje ona poznać wiek, ludzi, obyczaje, pojęcia i należy do dziejów powszechnych cywilizacyi a kunsztu w Europie, — dlatego kilka jeszcze słów musimy jej poświęcić.
Za czasów Szekspira nie pisano dla sceny z takiem staraniem i wykończeniem jak dzisiaj — sława poety urosła więcej z poematów jego, Wenery, Lukrecyi, Sonetów, niżeli z Hamleta i Macbetha. Mówiliśmy, jak w początku brał on stare dramata, które przerabiał i poprawiał. Świadczy o tem i skarży się na to Greene. Nie przywiązując, znać, wielkiej wagi do tej roboty powszedniej dla teatru, Szekspir jej sam nie drukował, nie starał się o wydania poprawne. Drukowano je, dochwyciwszy się lichych, dla sceny przeznaczonych kopii, pełnych omyłek — ukradkowo, bez wiedzy autora. Jeżeli
