Strona:Dzieła dramatyczne Williama Shakespeare T. 12.djvu/331

XLVII

poeta napisawszy dramat, sam go potem poprawił, jak Hamleta, powtórnie wydawano zmienioną sztukę.
 Za życia poety nie było innych wydań nad te niedbałe i błędne, przeznaczone dla wędrownych teatrów. Szekspir się tem nie troszczył, rzecz nie zdawała mu się wartą zachodu. Dramat był związany ze sceną, rzadko kto chciał go czytać, — szukano go w przedstawieniach żywych. W tych kradzionych edycyach, robionych za życia Szekspira (sztuk pojedynczych, wydania w ćwiartce), nie było zwykle podziału na akty i sceny; w niektórych odznaczano akty tylko, we wszystkich nieład, niepoprawność panowała największa. Ani on sam w swoim testamencie, ani rodzina potem nie troszczyła się o zebranie wszystkich dzieł i wydanie ich staranniejsze. Drukowano powtarzając ciągle, owe liche kopie z rękopismów suflera.
 Pierwszy pełniejszy zbiór dramatów wykonali przyjaciele i towarzysze zmarłego, w siedm lat po jego zgonie, w roku 1623. Artyści ci, Heminge i Condell, przypisali je lordom: Pembroke i Montgomery.
 Jest to sławne owo pierwsze wydanie in folio, opatrzone portretem Szekspira i serdecznym wierszem Ben Jonsona. Przedmowa i dedykacya są bardzo ciekawe; przypisują dwom lordom dramata z powodu, że je lubili widywać na scenie.
 „Myśmy, piszą, tylko te sztuki zebrali, czyniąc przez to zmarłemu przysługę, bośmy w opiekę wzięli jego sieroty, nie roszcząc stąd sobie prawa ani do zysku ani do sławy — byleśmy pamięć tak godnego przyjaciela i towarzysza, jakim był nasz Szekspir, zachować mogli“. Chociaż wydawcy zapewniają, że tego zbioru dokonali z własnych rękopismów poety, wiele mu bardzo do poprawności brakło. Piękny wiersz Ben Jonsona i inne na pochwałę autora, położone są na początku. W nim to stary przyjaciel nazwał go „łabędziem Avonu“, w nim wyrzekł ten sąd, który potwierdziła przyszłość: „On nie należał do naszych czasów, ale do wszystkich należy“.
 Całą pozostałość podzielili wydawcy na: komedye, historye i tragedye. W spisie brak Troilusa i Kressydy, chociaż w zbiorze się sztuka znajduje. Drugie wydanie podobne, przedruk z poprzedzającego, wyszło w roku 1632, trzecie dopiero w roku 1663. To różni się od pierwszych tem, że zawiera