Strona:Dzieła dramatyczne Williama Shakespeare T. 4.djvu/21

Ta strona została skorygowana.
—   11   —

mieści się ów wykrzyknik: „A rat, a rat!“, którego niema ani u Saxo Grammatyka, ani u Belle-Forest’a.
Rolę Hamleta, za czasów Szekspira, grał sławny Burbage, czego ślad pozostał w elegii na śmierć jego z roku 1618. „I już nie usłyszymy młodego Hamleta, mimo zadyszki (krótkiego oddechu), wołającego: „zemsty“ za śmierć ukochanego ojca“.

„(No more young Hamlet, though but seant of breath
Shall cry: revenge! for his dear father’s death)“.

Pierwsze wydanie Hamleta różni się od następnego znacznie, gdyż Szekspir wykończył, uzupełnił, przerobił je z wielką troskliwością. Osoby epizodyczne, w pierwszym zarysie lekko narysowane, nabrały barwy i znaczenia, role: Horacya, Corambis’a (Poloniusa w następnem), Ofelii, a szczególniej Laertesa występują daleko wyraźniej. Scenario jest prawie jednakowe, prowadzenie z małemi zmianami toż samo, lecz zbogacone mnóstwem szczegółów. Niektórych scen zmieniony jest porządek: tak scena Hamleta z Ofelią w pierwotnym tekscie idzie przed rozmową Hamleta z Gildensternem i Rozenkrancem, w poprawnym, po niej. I tak jest logiczniej, bo ci dwaj szpiegowie chcą się przekonać, czy miłość jest powodem szału, a po widzeniu się Hamleta z Ofelią, król już wie, że choroba jego nie pochodzi z miłości.
Druga zmiana, wielkiego znaczenia, jest w charakterze królowej, która w pierwszym Hamlecie, gdy ją syn obwinia, że zaślubiła zabójcę pierwszego męża, odpowiada mu: „Tak prawdziwie jak mam duszę, przysięgam na niebiosa, żem nie wiedziała nigdy o tem okrutnem morderstwie, Hamlecie! to są twej wyobraźni złudzenia, na miłość twą dla mnie, zapomnij o tych widziadłach!“ Matka potem podejmuje się dopomagać do pomszczenia śmierci ojca wszelkimi środkami. W dalszem rozwinięciu królowa utrzymuje się ciągle w tem usposobieniu, otwarcie przed synem oświadczając się z oburzeniem swem przeciw zabójcy.

W drugim Hamlecie, królowa, jeśli nie jest wspólniczką zbrodni, przynajmniej czuje się do jakiejś winy. Sumienie jej obciążone: