Strona:Dzieła dramatyczne Williama Shakespeare T. 9.djvu/16

—   6   —

Falstaffa w Henryku V (pisze dr Richard James) „osoba, której była ta rola powierzoną, nosiła nazwisko John’a Oldcastle; ale familia jego, która tegoż imienia używała, słusznie się obraziwszy wydaniem go na widowisko publiczne, skłoniła poetę, że musiał użyć niezręcznego wybiegu i dał jej nazwisko Johna Falstoph’a (sic), męża nie mniejszej cnoty“. (List w oryginale znajdujący się w Bodleian Library, przywiedziony przez F. V. Hugo).
 W oryginalnem wydaniu Henryka IV (część II, scena II) w druku widać, poprawione później, pierwotne nazwisko „Oldcastle“.
 Wszelkie więc jest podobieństwo, że przed posłem flamandzkim grano, dla zabawienia go, nie inną komedyę, tylko tę, i zapewne nie w pierwotnej redakcyi, w której jest para wierszy przykrych dla Flamandów, ale w późniejszem obrobieniu.
 Zdaje się, że w pierwszym zarysie Szekspir miał myśl umieszczenia tych amorów Falstaffa, przed śmiercią Henryka IV, gdyż w niej znajduje się wykrzyknik:
 „I’ll lay my life the mad Prince of Wales is stealing his father’s deer“.
 „Życiem gotów stawić, że ten szaleniec, książę Walii, tłucze tam ojcowskie daniele“.
 Spostrzegł później poeta, że inne role, jak szacownej pani Kwikli (Quickly), sędziego Shallowa, nie dałyby się pogodzić z tą datą, i zmienił czas, w którym się rzecz dzieje, na — pokoronacyjny, za Henryka V.
 Oznaczenie tej epoki w wydaniu poprawnem jest dosyć wyraźne, mnóstwo drobnych szczegółów to poświadcza. Sędzia Shallow, który w Henryku IV mówi, że przed pięćdziesięciu laty był studentem, tu ma już lat osiemdziesiąt. W drugiej części Henryka IV Quickly zowie się biedną wdową z Eastcheap, w Henryku V już jest żoną Pistola, a w komedyi właśnie Pistol, widząc ją wychodzącą od Falstaffa, woła:
 „Rozpuśćmy żagle, pójdźmy za nią, wszystkie żagle na wiatr! Ognia! She is my prize, lub niech was wszystkich ocean pochłonie“.
 Różnice między zarysem 1602 r. a późniejszem wykoń-