Strona:Dziesięć lat pracy na Kresach 20.jpg

lnie jak pruski, niejmniej przecież systematycznie i energicznie dążył do zatarcia w całym kraju śladów polskiej przeszłości.
 Ale im energiczniéj pracował rząd około wynarodowienia Szlązka, tém gwałtowniejszy napotykał na swojéj drodze opór. Rozbudzone w roku 1848 poczucie narodowéj odrębności śród ludów habsburskiéj monarchii, stało się właśnie tą zaporą o którą rozbiły się germanizacyjne zachcianki Niemców.
 Na czele ruchu przeciwcentralistycznego w Cieszynie stają Klucki, Cienciała i Paweł Stalmach, a protestom ich przeciwko znęcaniu się nad słabszymi, przyklaskuje cała Słowiańszczyzna zachodnia.
 Nie tu miejsce kreślić zasługi tych mężów, którzy rozbudzili Szlązk cieszyński do życia i z uśpionego dotąd ludu stworzyli niespożytą siłę; powiemy więc tylko, iż widząc że z oświeconemi masami nic nie poradzi cały centralizacyjny system, rzucili się namiętnie i gwałtownie do oświecania ludu, a pomnikiem ich w tym względzie usiłowań jest