Strona:Dziewosłęb.djvu/26

Ta strona została skorygowana.

nie wyłączając Indyi wielkie zachodzą podobieństwa[1], więc i zwyczaje prawne małżeńskie nie mogły się zbyt rażąco od siebie różnić, przynajmniej tych szczepów, które w bliższym kontakcie ze sobą pozostawały, a wyodrębniły się z jednej rodziny ludów aryjskich w czasie niezbyt odległym od wyodrębnienia się Słowian, a z nimi Polaków. Najnowsza bogata literatura naukowa na Zachodzie, badając formę dawną zawarcia małżeństwa wśród różnych narodów zachodnich Europy w Niemczech, Włoszech, Francyi, Anglii i Skandynawii i jej wzajemnego stosunku do późniejszej formy kościelnej, zauważyła obok swatów wszędzie występujących, znanych także prastarym przepisom prawno rytualnym w Indyach, zalecającym wysyłanie celem starania się o małżonkę, świadomych prawa Braminów[2], również i tę okoliczność że wsród tych ludów europejskich spotyka się równocześnie przy akcie zawarcia małżeństwa interwencyę pewnej osoby trzeciej, po za władzą rodzicielską lub opiekuńczą, która właściwie łączy narzeczonych, W źródłach włoskich występuje w tym charakterze zamiast osoby urzędowej roztropny i mądry człowiek »discretus et sapiens vir«[3], a w średniowiecznej poezyi niemieckiej »starzec znający się na tym sprawach«[4]. Przed sądem konsystor-

  1. Schroeder, Die Hochzeitsbräuche der Esten und einiger anderer finnisch ugrischer Völkerschaften in Vergleichung mit denen der indogermanischen Völker, Berlin 1888.
  2. Winternitz, Das altindische Hochzeitsrituell, Denkschriften d. K. Akademie d. W. Phil. hist. Cl. T. XI, str. 20 i 21.
  3. Brandileone, Saggi sulla storia della celebrazione del matrimonio in Italia, Milano 1906 str. 87, autor ten poczytuje nazwę paranimphus jako oznaczającą również te same osoby str. 59 i 81.
  4. uf stuont ein alter grise
    der was der worte wise,
    der kunde so getaniu dinc.
    Meier Helmbrecht Zeitschr. f. deutsches Alterthum II. 1842, Wackernagel, Verlöbnis und Trauung str. 550. Podobnie der wise Nuodunc, Ibid. str. 551.