Strona:Dziewosłęb.djvu/40

Ta strona została przepisana.

wych średniowiecznych, już się tylko wyłącznie wspomina o wianku jako symbolu zawartej umowy i o pierścionku, który narzeczony oddaje narzeczonej[1]. Widocznie odkąd zaczęto zwracać uwagę na wolę kobiety i zaczęto ją pytać o zgodę przy zawarciu małżeństwa, symbol wianka usunął zupełnie znaczenie prawne symbolu różdżki, jako zakładu oddania przyrzeczonej kobiety, tak jak znowu wpływ zwyczajów zachodnich wprowadził pierścionek, jako zadatek dopełnienia przyrzeczenia strony drugiej, chociaż pierwotnie był to symbol utwierdzenia umowy[2]. Ów symbol wianka przy umowie jest zwyczajem prawnym polskim, sięgającym w odległą jeszcze pogańską przeszłość naszego prawa. O ile zwyczaj ten jest ogólno słowiańskim należałoby odrębne przeprowadzić badania, nie chodzi tu bowiem o wianek jako strój panny młodej przy ślubie i na Zachodzie wszędzie używany, lub o wieńczenie znane w ceremoniale kościoła wschodniego, ale o symbolizowanie zapomocą wianka utwierdzenia aktu prawnego. A gdy jak świadczą nasze zapiski sądowe, nasz dziewosłęb czy starosta odbierał owe symbole obustronnych zakładów,

  1. W jednym akcie w konsystorzu lubelskim z r. 1457 zeznaje pozwana zmuszona przez ojca do zgody na małżeństwo: Et ex mandato patris proieci sibi crinale ad mensam, sed anulum non recepi. Ulanowski, Praktyka nr 131.
  2. Trafnie charakteryzuje tę różnicę między symbolem przyjęcia odpowiedzialności a zadatkiem Roeder, Der Schatzwurf als Formalakt bei der angelsächsischen Verlobung, Nachrichten von d. k. Geselschaft d. Weis. in Gottingen Phil. hist. Kl. 1907 str. 379: Wenn der angelsachsische Bräutigam der Braut einen Ring überreichte, so bedeutete dieser ebenfalls die Scheinleistung, durch die der Verlobungsvertrag bindend gemacht werden sollte: das Handgeld, durch das die Verpflichtung auf spätere Zahlung des Brautschatzes ausdrucklich bekundet wurde. Był to symbol zawarcia kontraktu, Sohm, d. Recht d. Eheschlissung l. c. str. 28. Odmienne zapatrywanie jakie wyraził Brandileone, Die subarrbatio cum anulo Zeitschrift. Kochen 1900 może się odnosić tylko do późniejszej ewolucyi znaczenia tego symbolu.